بررسي تاثير انواع كودهاي آلي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گياه دارويي هميشه‌بهار (Calendula officinalis L.)

Effects of bio fertilizers on the yield and yield components of pot marigold (Calendula officinalis L.)

به‌منظور بهبود عملكرد دانه و افزايش عملكرد كيفي گياهان دارويي، استقرار سيستم كشاورزي پايدار و بكارگيري كودهاي زيستي از اهميت بسزايي برخوردار است. بدليل بررسي اثر كودهاي زيستي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گياه دارويي هميشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمايشي به‌صورت فاكتوريل با استفاده از فاكتورهاي كمپوست (بدون كود آلي، كمپوست زباله شهري، كود آلي گرانوله و ورمي‌كمپوست) و كود فسفاته زيستي (تلقيح و عدم تلقيح) در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 8 تيمار و 3 تكرار در سال 1389 به اجرا درآمد. مقايسه ميانگين‌ها توسط آزمون چنددامنه‌اي دانكن در سطح احتمال 5% انجام شد. نتايج نشان داد كه كود فسفات زيستي داراي تاثير معني‌داري بر روي ارتفاع بوته، عملكرد گل، وزن هزاردانه، تعداد گل و شاخص برداشت دانه نداشت، ولي تاثير آن بر قطر گل، تعداد ساقه‌هاي فرعي، عملكرد زيست توده، عملكرد بذر و شاخص برداشت بود. همچنين در بيشتر صفات مورد بررسي اختلاف معني‌داري بين تيمارهاي اعمال شده و تيمار شاهد (بدون كود آلي، بدون تلقيح) وجود داشت. مصرف كودهاي زيستي باعث افزايش معني‌دار ارتفاع بوته، عملكرد بيوماس، وزن هزاردانه و شاخص برداشت شد؛ درحالي‌كه قطر گل، تعداد ساقه‌هاي فرعي، عملكرد گل خشك، تعداد گل در مترمربع و عملكرد بذر تحت تاثير قرار نگرفتند. البته در بيشتر صفات كود آلي ورمي‌كمپوست به همراه كود فسفاته بارور-2 داراي بيشترين مقادير بدست آمده بود و بر افزايش اجزاي عملكرد هميشه‌بهار اثر مثبت گذاشته و موجب بهبود عملكرد دانه گرديد.

In order to improve seed yield and enhance the quality of medicinal plants, the establishment of sustainable agricultural aystems and utilization bio-fertilizers is considered of great importance. In order to study the effect of bio-fertilizers on yield and yield components of pot marigold (Calendula officinalis L.), an experiment was carried out as factorial in randomized complete blocks with 8 treatments and 3 replications in 2010. Treatments included compost (vermi-compost, city refuse compost, no organic fertilizer, granular organic fertilizer) and phosphate bio fertilizer (inoculated, not inoculated). Mean comparison was carried out using Duncan’s Multiple Range Test at 5% level). Results showed that phosphate bio fertilizer had not significant effects on plant height, flower yield, number of flower and grain harvest index but flower diameter, number of lateral stems, biomass yield, seed yield and flower harvest index wrer significantly affected. Also, significant differences were observed in most of the traits between treatments and control (no fertilizer, no inoculation). Biological fertilizers significantly increased plant height, total biomass yield, seed weight and harvest index however, flower diameter, number of secondary stems, dried flower yield, flower number per square meter and seed yield were not affected by treatments. The highest values of most of the traits were obtained at vermi-compost and phosphate bio fertilizer, affecting the yield components and seed yield of pot marigold positively.