طراحي، تدوين و هنجاريابي پرسش‌نامه روش تدريس انعكاسي براي نظام آموزشي ايران در دوره متوسطه

Desiging and validating a reflective teaching method questionnaire for Iran’s education system at secondary level

چكيده: هدف پژوهش حاضر طراحي، تدوين و هنجاريابي پرسش‌نامه روش تدريس انعكاسي براي نظام آموزشي ايران در دوره متوسطه بود. روش پژوهش توصيفي از نوع مطالعات روان‌سنجي، و جامعه آماري پژوهش كليه معلمان دوره متوسطه كشور بودند. از اين ميان با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي، نمونه‌اي به حجم 657 نفر انتخاب شد. به‌منظور احراز روايي پرسش‌نامه از روايي محتوايي و روايي سازه (تحليل عاملي اكتشافي، تحليل عاملي تاييدي)، و براي احراز پايايي از روش ضريب همساني دروني (ضريب آلفاي كرانباخ) استفاده شد. به‌منظور طراحي، تدوين و هنجاريابي چنين پرسش‌نامه‌‌اي، ادبيات مربوط به كنش و روش تدريس انعكاسي كه به‌صورت مقاله و كتاب موجود بود، با دقت تمام مرور شد. در نهايت، تعاريف و مفاهيم روش تدريس انعكاسي به‌صورت 29 جمله در قالب پرسش‌نامه روش تدريس انعكاسي طراحي گرديد. به منظور بررسي روايي ساختار و تعيين آيتم‌هاي پرسش‌نامه روش تدريس انعكاسي، از تحليل عاملي اكتشافي با استفاده از روش تحليل مولفه اصلي با چرخش واريماكس جهت بررسي ميزان تطابق و نام‌گذاري عوامل استخراج شده استفاده گرديد. با استفاده از كليه مشاهدات (600 = n)، تحليل عاملي منجر به شناسايي شش عامل با تبيين واريانس 70/55 درصد و شاخص كيسر، ماير، الكين 1/91 درصد، كه هر دو از شاخص‌هاي تحليل عاملي خوب هستند، گرديد. بر اساس اين بارها و همچنين محتواي سوالات، شش عامل، به‌ترتيب عامل عملي، عامل شناختي، عامل فراشناختي، عامل يادگيرندگان، عامل انتقادي و عامل اخلاقي تشخيص داده و سپس نام‌گذاري شد. همچنين نتايج تحليل عاملي تاييدي حاكي از برازش مناسب سوالات با عامل‌هاي استخراج شده بود. آلفاي كرانباخ براي كل پرسش‌نامه برابر 90/0 به‌دست آمد. نتايج نشان داد كه مقياس روش تدريس انعكاسي، از روايي و پايايي لازم براي شناسايي قابليت‌هاي انعكاسي بودن معلمان در تدريس برخوردار است.

This paper attempted to devise and validate a reflective teaching method questionnaire for Iran’s education system at secondary level. The research method was descriptive. The research population included secondary school teachers in Lorestan Province. Using cluster sampling method, a sample of 657 teachers was recruited. The exploratory and confirmatory factor analyses were run to calculate the construct validity of the questionnaire, having a Likert scale. In addition, to calculate its reliability, the index of the Cronbach alpha was administered. To come up with the items on the questionnaire, current literature on the theories and practices of reflective teaching method, which were in the form of books and articles, were reviewed meticulously. The resulting items were set at 29 statements which were later inserted into the questionnaire. To estimate the validity of the structure of the questionnaire, determine its items, and explore its underlying constructs, the exploratory factor analysis was used. The principal component analysis with the Varimax rotation also led to the determination of six constructs, namely, (1) practical, (2) cognitive, (3) meta-cognitive, (4) learners, (5) critical, and (6) ethical factors. The results showed that the questionnaire enjoyed acceptable reliability (? = 0.90) and validity indices for reflective teaching.