تحليل خطاهاي نوشتاري دانش‌آموزان فارسي زبان و دوزبانه دوره ابتدايي

Error analysis of written texts of elementary school monolingual and bilingual Persian students

چكيده: در مراحل مختلف يادگيري مهارت‌هاي زباني، احتمال بروز خطا1 از سوي يادگيرندگان وجود دارد. مطالعه اين خطاها اطلاعات ارزشمندي درباره ميزان موفقيت شيوه‌هاي تدريس و مواد آموزشي در اختيار معلمان و كارشناسان آموزشي قرار مي‌دهد. چنين تصور مي‌شود كه علي‌رغم اهميت «نوشتن» در پيشرفت تحصيلي و اجتماعي، دانش‌آموزان ايراني فارسي‌زبان و دوزبانه در نوشتارهاي خود خطاهاي قابل‌توجهي دارند. در اين مقاله، با تكيه بر اصول نظري تحليل خطا، (كوردر2، 1971) اشكالات نوشتاري دانش‌آموزان ايراني فارسي‌زبان و نيز دوزبانه (ترك‌زبان) دوره ابتدايي، شامل خطاهاي املايي، واژگاني، ساختاري و گفتماني بررسي شده است. در اين پژوهش 70 انشاي دانش‌آموزان كلاس پنجم شهر تهران (به‌عنوان نمونه دانش‌‌آموزان فارسي‌زبان) و 40 انشاي دانش آموزان شهرستان، از استان اردبيل (به‌عنوان نمونه دانش‌آموزان دوزبانه) به روش توصيفي مورد بررسي قرار گرفته است. اشكالات نوشتاري در 4 طبقه املايي، واژگاني، ساختاري و گفتماني بررسي گرديده و نتايج نشان داده است كه در هر دوگروه مورد بررسي (فارسي زبان و دوزبانه) هر چهار طبقه از اشكالات نوشتاري ديده شده و خطاهاي ساختاري در هر دو گروه، بيشترين ميزان وقوع را داشته‌اند. مقايسه خطاهاي نوشتاري دو گروه مورد مطالعه نشان مي‌دهد كه اگرچه درصد خطاهاي ساختاري گروه اول نسبت به گروه دوم 18 درصد كمتر است؛ اما دانش‌آموزان ايراني فارسي‌زبان دوره ابتدايي نسبت به دانش‌آموزان ايراني دوزبانه خطاهاي املايي و گفتماني بيشتري در نوشتار خود داشته‌اند. نتايج اين پژوهش در نگارش متون آموزشي و تجديد نظر در روش‌هاي تدريس زبان فارسي كاربرد دارد.

In any stage of language arts learning, the learners may have some errors. The study of these errors gives the teachers and educational experts, useful data about the amount of success of teaching methods and educational materials. In spite of the importance of writing in educational and social development, Iranian monolingual & bilingual students have significant errors in their writing. In this article, we study the writing errors of Iranian monolingual & bilingual elementary school students according to theoretical basis of error analysis. We study 110 compositions which were produced by fifth grade elementary school students: one group from Tehran city as monolinguals (70 compositions) & the other group from Nir city in Ardebil province as bilinguals (40 compositions). The writing errors were categorized in 4 groups: spelling, lexical, structural and discourse_ based. In both groups of students all 4 categories of writing errors have been observed. Moreover, the structural errors were the most frequent ones among both monolingual and bilingual groups. Comparison of writing errors of the two groups of participants showed that although the structural errors of the monolingual group were less than 18% (compared to the bilingual group); however, monolingual group had more spelling and discourse-based errors compared to bilingual one. The results of this research could be useful in developing educational textbooks and revising the methods of Farsi education.