بررسي حاشيه‌ي بازاريابي ماهيان پرورشي مزارع گرم آبي استان مازندران

Marketing margins in warm-water cultured fish of Mazandaran province

پرورش آب‌زيان از ‏جمله فعاليت‌هاي توليدي است كه مي‌تواند نقش عمده‌يي در افزايش توليد و مصرف ماهي داشته باشد. اهميت بازاريابي در بخش پرورش آب‌زيان از آن جهت ‏است كه توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان آب‌زيان حق انتخاب كافي داشته باشند. در اين تحقيق وضعيت بازاريابي ماهيان ‏پرورشي گرم آبي در استان مازندران بررسي و حاشيه‌هاي بازاريابي و عوامل موثر بر آن تعيين شده است. نتايج نشان داد كه حاشيه‌ي مطلق بازاريابي ‏براي ماهيان كپور، فيتوفاگ، آمور و بيگ‌هد به ترتيب 10199، 6078، 12371 و 4387 ريال براي هر كيلوگرم است و در ‏تمامي گونه‌هاي مورد بررسي حاشيه‌ي خرده‌فروشي از حاشيه‌ي عمده‌فروشي بيش‌تر است. ضريب هزينه‌ي بازاريابي براي ماهيان ‏كپور، فيتوفاگ، آمور و بيگ‌هد به ترتيب 79/7، 81/5، 87/12 و 75/11% است. ميانگين ناكارآيي كل بازاريابي براي ماهيان كپور، فيتوفاگ، آمور و بيگ‌هد به ترتيب 34/31، 62/46، 2/25 و 55/62 ‏درصد است. برآورد تابع حاشيه بازاريابي براي ماهيان گرم‌آبي نشان‌دهنده‌ي ميزان اثرگذاري ‏بالا و مستقيم دو متغير قيمت خرده‌فروشي و ارزش كالاي ارايه‌شده براي فروش است و متغيرهاي قيمت عمده‌فروشي، ‏هزينه‌هاي بازاريابي و ميزان توليد كل واحد توليدي نيز بر حاشيه‌ي بازاريابي به طور مستقيم تاثيرگذار است. با توجه به اين كه ماهيت تعيين قيمت در بازارهاي ماهي‌فروشي به ميزان عرضه و تقاضا در زمان حراج بر مي‌گردد، ‏پيش‌نهاد مي‌شود تا سياست‌هايي كه بر كنترل عرضه و تقاضا تاثيرگذار است اتخاذ گردد.‏

Aquaculture is one of the productive activities that can have major roles in increasing production and consumption of fish. The important role of effective marketing in aquaculture is to give enough choice for both producers and consumers from its early start. This research investigates the marketing situation of cultured fish in Mazandaran province and determines marketing margin and effective factors. Results revealed that total marketing margins for common carp, silver carp, grass carp and bighead fish are 10199, 6078, 12371, and 4387 Rials per kilogram respectively and also in all types of fish, the retailing margins are higher than those of the wholesaling margins. The marketing cost coefficients for carp, silver carp, grass carp and bighead are 7.74, 5.81, 12.87, and 11.75 percent respectively. The average marketing inefficiency rates for carp, silver carp, grass carp and bighead are 31.34, 46.62, 25.2, and 62.55% respectively. The estimated marketing margins function for warm-water fish shows high and direct effect of the retail prices and the values of procured products for sale and wholesale prices, marketing costs and the quantity of total production of the farms are also directly affected in marketing margins. This is so due to the nature of price determination in sailors’ fish markets where it depends on the supply and demand in selling times. Planning of some effective policies for controlling the supply and demand is suggested.