ماهيت روابط اقتصادي آلمان و ايران از 1277 تا 1318/ 1898 تا 1940

Nature of Iran-Germany Economic Relationsin 1898–1940

اين مقاله روابط اقتصادي ايران و آلمان را از منظري نوين بررسي مي‌كند. مقاله حاضر، تلاش مي‌كند با اتكا به نظريه‌‌اي در اقتصاد سياسي كه برجسته‌ترين نماينده آن پل سوييزي است، ماهيت روابط اقتصادي آلمان را با ايران به بحث گذارد. اين نظريه عبارت است از نظريه تجديد تقسيم مناطق نفوذ قدرت‌هاي سرمايه‌داري در كشورهاي هم‌جوار كه نهايتاً به جنگ منجر مي‌شود. بنابراين، فرضيه اصلي مقاله حاضر اين است كه آلمان از دوره بيسمارك به بعد، به قدرتي اقتصادي در عرصه جهاني مبدل شده بود. اين قدرت در شرايطي كه كشورهاي استعماري، اغلب نقاط جهان را در دستان خود گرفته بودند، تلاش مي‌كرد بازاري مناسب براي كالاهاي خود بيابد و به منبعي قابل اعتماد از مواد خام دست پيدا كند. يكي از اين كشورها ايران بود. آلمان از دوره بيسمارك به بعد، تلاش كرد جاپايي در ايران باز كند؛ اين تلاش با فراز و نشيب‌هاي فراواني روبه‌رو بود و تا تحولات شهريور بيست، تداوم يافت. در ادامه اين رقابت‌ها، دو جنگ بزرگ جهاني هم شكل گرفت كه ماهيت آن به بازتعريف نقش قدرت‌هاي بزرگ اقتصادي در مناطق گوناگون جهان مربوط مي‌شود.

The present article deals with the economic relations between Iran and Germany from a new perspective. It attempts to base its investigation upon a theory in economic politics whose greatest representative is Paul Marlor Sweezy. He developed the theory of dividing the colonial portions and domains of influence of capitalistic countries in other areas of the world which ultimately leads to war. The major hypothesis of this study is that Germany after Bismarck turned into a great economic power in the world. This economic power attempted to find an adequate market for its products at a time when the great colonizers had occupied most parts of the world. Italso sought to find reliable and constant sources of raw materials. One of the countries which could provide raw materials for Germany was Iran and since the time of Bismarck, Germany intended to secure a place for itself in Iran. These attempts underwent a great deal of ups and downs which persisted till September 1947. Competitions to obtain both raw materials and markets led to the ignition of two great world wars whose nature is related to the redefinition of the roles of the great economic powers in various regions of the world.