مطالعه تطبيقي سه تابلوي «شام آخر » اثر ليوناردو داوينچي، سالوادور دالي و سيمون پترسون از منظر نمادشناسي مذهبي

A Comparative Study of Three Canvases of Paintings"Last Supper" by Leonardo da Vinci, Salvador Dalí and Simon Patterson by Religious Semiotics Approach Means from the Perspective of Religious Semiotic

مقاله حاضر به بررسي نمادپردازي در آثاري مي پردازد كه به لحاظ موضوع و بيان تصويري به عنوان آثار مذهبي شناخته مي شوند. بدين منظور، سه نقاشي با موضوع «شام آخر » اثر ليوناردو داوينچي، نقاش و مخترع رنسانسي، و سالوادور دالي، نقاش سوررياليستي، و سيمون پترسون، هنرمند معاصر، مورد بررسي نمادپردازي قرار خواهند گرفت. در طول تاريخ نقاشي، موضوع «شام آخر » يكي از معرو فترين و مورد توجه ترين مضامين مذهبي در ميان نقاشان مسيحي بوده است و در به تصوير كشيدن واقعه تاريخي مذهبي مربوط به مراسم مقدس «عشا رباني » از نمادپردازي هاي شگفت انگيزي در اين زمينه استفاده كرده اند. همانطور كه از عنوان «شام آخر » برمي آيد، به نظر مي رسد اين آثار بايد از اسلوب هاي خاصي، كه بر تصاوير مذهبي حاكم بوده است، پيروي كنند. با بررسي تطبيقي نمادهاي اين سه اثر به اين مهم پي مي بريم كه گاه موضوع مذهبي دستمايه اي براي نقاش بوده است تا علاوه بر به تصوير كشيدن ارزش هاي حاكم بر فرهنگ فكري و ديني عصر خود، انديشه ها، جهان بيني، و برداشت هاي خود را نيز به صورت مستتر و با استفاده از نمادپردازي در اثر خود بگنجاند؛ و گاه نقاش پا را از اين فراتر مي نهد و مضمون را تا سرحدّ تبديل شدن به يك موضوع متداول در جامعه در هم مي شكند. در اين صورت، علاوه بر موضوع، محتواي اثر نيز شكل تازه اي به خود مي گيرد و هنرمند با استفاده از نمادهاي به كاررفته در اثر، بيانيه اي جديد در زمينه مذهب در جامعه مدرن صادر مي كند. در اين مقاله سعي بر آن است تا نقش گذر زمان در تغيير نگرش مذهبي و شكل گيري تفاوت در شيوه بيان مضامين مذهبي و نيز گرايش هنرمندان به استفاده از نمادهاي مذهبي در آثارشان را با مقايسه سه نمونه از موضوع «شام آخر » را مورد بررسي قرار دهيم.

This article would survey the symbolism in those works which are paintings regarded to have religious contents and expression. Accordingly, the symbolism of three canvases of "The Last Supper", respectively by renaissance painter and inventor Leonardo da Vinci, surrealist painter Salvador Dal?, and contemporary artist Simon Patterson would be discussed. Across the history of painting the among the christion painters theme of The Last Supper has been always one of the most prominent and acclaimed subjects. There are many amazing symbols that are used to depict this historical-religious event which is in turn related to the Mass. As the title of "The Last Supper" conveys, it seems that the mentioned works have to obey the particular conventions dominant in the realm of religious pictures. With a comparative study of these three works one may infer that sometimes the religious theme becomes a subject matter for the artist to mediate the values dominant across his contemporary religious culture and yet to imply his worldviews and understanding through injecting indirect symbols to the work. Sometimes the artist even goes further and breaks down the theme in a way that it becomes an ordinary social theme. The situation is If this, then not only the theme but also the content would bear a new form and the artist, using the symbol in his work, gives a new manifesto about the religion in modern and contemporary societies. This article will compare three paintings of "The Last Supper" to discuss the vicissitudes of religious views and to argue that artists tendency to use religious symbols and their manner for expressing religious themes have been changed in the course of time.