تحليل مفهوم كرامت انساني در انديشه سياسي شيعه: مطالعه مــوردي انديشه ي امام خميني(ره)

The concept of human dignity in the Political Thought of Shiite: Case Study of Imam Khomeini Thought

يكي از اساسي‌ترين موضوعات در مباحث انسان شناسي، مساله كرامت انسان و ملاك كرامت‌مندي اوست. مقاله حاضر اين موضوع را در انديشه سياسي شيعه و با تاكيد بر انديشه سياسي امام خميني(ره) مورد بررسي قرار مي دهد. در اين مقاله به پرسش هايي از قبيل: ملاك‌ها و معيارهاي كرامت انسان چيست؟ آيا صرف انسان بودن براي كرامت‌مندي انسان كافي است؟ شرايط و قابليت هايي كه موجب كسب كرامت مي شود كدام است ؟ و... پرداخته مي شود. از ديدگاه حاكم بر اين نوشتار در انديشه سياسي شيعه و به طور خاص امام خميني(ره)، با توجه به نظريه دو فطرت، كرامت به طور بالقوه در همه ي انسان‌ها مشترك است. انسان به دليل برخورداري از مقام خلافت الهي انسان ، برخوردار ازكرامت ذاتي است اما ارتكاب اعمال مغاير با اين كرامت، موجبات از دست رفتن اين كرامت را فراهم مي آورد، چنان چه اگر لوازم خليفه بودن را فراهم كند از كرامت برخوردار است. اين ديدگاه كه از آن به نظريه اقتضايي كرامت مي توان ياد كرد، از چنان توان نظري برخوردار است كه مي تواند ارتباط دو گونه كرامت ذاتي و اكتسابي را در انديشه سياسي شيعه با تاكيد بر انديشه سياسي امام خميني(ره) فراهم سازد.

One of the most fundamental issues in anthropological discourse is the topic of the human dignity and of his dignity criterion. This paper investigates the subject in the Political Thought of Shiite especially in the political thought of Imam Khomeini. This article answers the following questions: What are the criteria and standards for human dignity? Is being human enough to have dignity? What are the mandatory conditions and capacities to attain the dignity? and etc. As concluded in the present paper, considering the Two-Essence Theory proposed by Imam Khomeini, the dignity is assumed to potentially be the same in all human beings. The human has the intrinsic dignity because he is the delegate of Allah. But, accomplishment of the actions in opposition of this dignity, cause the waste of it. He will enjoy the dignity if he satisfies the requirements of delegation. The discussed theory named the Conditional Dignity Theory, exploits such a powerful objective that can provide the relation between the two kinds of the dignity, intrinsic and acquisitive, in the Political Thought of Shiite especially in Imam Khomeini thoughts.