مطالعه ارزش غذايي علوفه گياه شورزيست كوشيا (Kochia scoparia) در شرايط تنش شوري

Evaluation of forage nutritive value in the halophyte plant of kochia (Kochia scoparia) under saline stress

توليد علوفه باكيفيت از گياهان شورزيست‌ از اهداف اصلي زراعت در بوم زيست‌هاي تحت تنش شوري مي‌باشد. كوشيا گياهي شورزيست‌ است كه ظرفيت مناسبي براي توليد علوفه دارد. هدف از اين آزمايش بررسي كيفيت و كميت علوفه كوشيا و برخي مواد ضد تغذيه‌اي علوفه توليدي تحت شرايط آبياري با آب شور بود. اين آزمايش با استفاده از سه توده كوشيا (بيرجند، بروجرد و سبزوار) و سه سطح شوري (2/5، 5/10 و 1/23 دسي زيمنس بر متر) به صورت آزمايش كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. نتايج نشان داد كه قابليت هضم ماده خشك برگ و كل اندام هوايي تحت تاثير شوري قرار نگرفت، اما قابليت هضم ماده خشك ساقه در تنش شديد شوري افزايش پيدا كرد. قابليت هضم ماده آلي برگ، ساقه و كل اندام هوايي در تيمار 5/10 دسي زيمنس بر متر بيشتر از ساير تيمارها بود. افزايش شدت تنش شوري موجب كاهش درصد پروتيين كل اندام هوايي شد ولي بين توده‌هاي كوشيا اختلافي مشاهده نشد. افزايش ميزان شوري موجب كاهش درصد الياف نامحلول در شوينده خنثي (NDF) و الياف نامحلول در شوينده اسيدي (ADF) كل اندام هوايي شد. بين توده‌ها، توده سبزوار از نظر درصدNDF كل اندام هوايي بيشترين مقدار را دارا بود، اما از نظر درصدADF كل اندام هوايي اختلافي بين توده‌ها مشاهده نشد. ميزان فنل و تانن با افزايش شدت تنش شوري روند افزايشي نشان دادند با اين وجود اختلاف معني‌داري بين سطوح مختلف شوري مشاهده نشد. در ميان توده‌هاي كوشيا نيز توده سبزوار بيشترين ميزان فنل كل و تانن را در اندام‌هاي هوايي خود توليد كرد. در مجموع كيفيت علوفه كوشيا در ابتداي مراحل گل‌دهي قابل مقايسه با ساير گياهان علوفه‌اي رايج مي‌باشد و تا 1/23 دسي زيمنس بر متر اختلافي از نظر كيفيت علوفه در توده‌هاي مورد مطالعه وجود نداشت.

One of the main aims of biosaline agriculture is the production of high quality forages by halophyte plants. Kochia is a halophyte plant which has a proper capability for forage production. Evaluation of nutritive value and anti-nutritional compounds of Kochia ecotypes under saline irrigation was the goal of this experiment. Three saline irrigation waters (5.2, 10.5 and 23.1 dS m-1) and three Iranian kochia ecotypes (Birjand, Borujerd and Sabzevar) were assigned as the main and sub plots, respectively, in a split plot design based on RCBD with three replications. The results showed that in vitro dry matter digestibility of leaf and whole aboveground organs were not affected by salinity, while in vitro stem dry matter digestibility increased under the severe salinity conditions. Organic matter digestibility of leaf, stem and whole plant at 10.5 dS m-1 were higher than other salinity levels. Crude proteins in whole plant increased by salinity but there were no significant difference among ecotypes. Increasing salinity levels decreased the percentage of neutral detergent fiber (NDF) and acid detergent fibre (ADF) in whole plant. Percentage of whole plant NDF in Sabzevar ecotype was more than other populations, but there were no significant differences among populations in whole plant ADF. The total phenol and tannin content showed an increasing trend with increased salinity levels, though it was not significant among salinity levels. Total phenol and tannin accumulation in Sabzevar population was more than other populations. Generally, kochia forage quality is comparable with other common forage crops at the beginning of anthesis stage and there were no differences between the forage quality of studied populations up to the salinity level of 23.1 dS m-1.