مطالعه سرعت سبز شدن، قابليت استقرار و عملكرد تعدادي از گونه هاي شورپسند در شرايط شور

Comparison of the emergence rate, establishment ability and yield of some halophyte species under saline conditions

وسعت و پراكنش اراضي شور در كشور، كمبود منابع آبي متعارف و استعداد گياهان شورپسند در توليد علوفه موجب شده است تا اين گياهان براي جبران بخشي از كمبود علوفه مورد توجه قرار گيرند. اين تحقيق به منظور معرفي گياهان شورپسند جهت توليد علوفه درگلخانه مركز ملي تحقيقات شوري و عرصه هاي شور ايستگاه تحقيقات شوري چاه افضل يزد بر روي 14 گونه شورپسند انجام گرفت. در اين تحقيق، گونه هاي مورد نظر در گلخانه تكثير شده و سرعت و درصد سبز شدن بذور آنها مورد مطالعه قرار گرفت. گونه هايي كه سبزشدن بالايي داشتند براي آزمايش هاي بعدي انتخاب گرديده و در زمين اصلي نشا هاي دو ماهه با فواصل 5/1 متر در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكراركشت ‌شده و با آب داراي شوري 8 دسي زيمنس بر متر آبياري شدند. پس از 6 ماه گياهان برداشت شده و ميزان استقرار، عملكرد و اجزاي عملكرد علوفه مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد گونه Kochia indica بيشترين مقدار عملكرد علوفه تر و خشك (به ترتيب 5/15 و 9/6 تن در هكتار) را توليد كرد. همچنين، اين گونه بالاترين مقدار سبز شدن بذور (100%) و بيشترين مقدار سرعت سبز شدن (5/5 عدد در روز) را دارا بود. پس از آن گونه Atriplex halimus بالاترين مقدار عملكرد (7/9 تن در هكتار علوفه تر و 5/3 تن در هكتار علوفه خشك) و نيز بالاترين ميزان سبز شدن (95%) و سرعت سبز شدن (83/4 عدد در روز) را به خود اختصاص داد. بنابراين، گونه هاي K. indica و A. halimus داراي برتري بوده و كاشت آنها به عنوان گونه هاي شورپسند برتر براي توليد علوفه و احيا مراتع در مناطق شور پيشنهاد مي گردد.

In Iran, vast amounts of saline lands, shortage of fresh water resources and potential of halophytes for forage production has generated a great interest in utilizing these species as a substitute for convenient forage resources. In order to introduce suitable halophyte species for forage production, an experiment was conducted on 14 halophyte species in the greenhouse and in the saline lands located at Chah-Afzal Salinity Research Station of NSRC, Yazd, Iran. In the greenhouse experiment, seedling emergence percentage and emergence rate were studied. In the saline land, 2-month old seedlings of halophyte species with high emergence percentage were planted at 1.5 ×1.5 m spacing in the form of a complete randomized block design with three replications and were irrigated with saline water (8 dS/m). All plants were harvested six months later and some characteristics including amount of seedling establishment, yield and yield components were measured. Results showed that Kochia indica produced the greatest forage fresh and dry yield (15.5 and 6.9 ton/ha, respectively). This species also had the greatest seedling emergence percentage (100%) and emergence rate (5.5 seedling per day). After that, Atriplex halimus had the greatest yield (9.7 ton/ha fresh forage and 3.5 dry forage), seedling emergence (95%) and emergence rate (4.83). Therefore, both K. indica and A. halimus are superior species for forage production under saline conditions and may be suggested for forage production and rehabilitation of rangelands under saline conditions.