تعيين كارآيي فني، تخصيصي و اقتصادي پنبه‌كاران استان تهران (مطالعه‌ي موردي شهرستان ورامين)

Determination of Technical, Allocative and Economical Efficiency of Cotton Growing Farmers in Tehran Province (case study: Varamin)

به‌ منظور تعيين درجه‌ي موفقيت پنبه‌كاران استان تهران در استفاده‌ي بهينه از منابع مشخص و هم‌چونين بررسي امكان افزايش توليد محصول با استفاده از مجموعه‌ي مشخصي از منابع و عوامل توليد به تعيين كارآيي فني، تخصيصي و اقتصادي اين گروه از كشاورزان پرداخته شد. داده‌ها و اطلاعات مورد نياز مطالعه از ميان 110 پنبه‌كار در شهرستان ورامين با استفاده از روش نمونه‌گيري سيستماتيك تصادفي در سال 1387 جمع آوري گرديد. پس از برآورد تابع توليد مرزي تصادفي و تعيين ميزان كارآيي فني بهره‌برداران با استفاده از قضيه‌ي دوگانگي تابع هزينه‌ي مرزي تخمين زده شد، و در نهايت ميزان كارآيي تخصيصي و اقتصادي بهره‌برداران محاسبه گرديد. براساس نتايج، متغيرهاي سطح زيركشت پنبه، ماشين‌آلات، نيروي كار، ميزان مصرف بذر و تعداد دور آبياري از لحاظ آماري داراي اثر معني‌دار و مثبت بر توليد پنبه در شهرستان ورامين بود. هم‌چنين متغيرهاي سن كشاورز و شركت در كلاس‌هاي ترويجي و آموزشي بـا ناكارآيي فني بهره‌برداران ارتبـاط معكـوس نشان داد، اما تعداد قطعات زمين داراي تاثير مثبت و معنادار بر ناكارآيي فني پنبه‌كاران بود. نتايج محاسبه‌ي انواع كارآيي نشان داد كه ميانگين كارآيي فني، تخصيصي و اقتصادي بهره‌برداران نمونه به‌ترتيب 93%، 80% و 74% است. هم‌چنين اختلاف ميان حداقل و حداكثر كارآيي فني 40%، اختلاف ميان حداقل و حداكثر كارآيي تخصيصي 43% و اختلاف ميان حداقل و حداكثر كارآيي اقتصادي پنبه‌كاران نيز حدود 31% محاسبه شد، كه در جاي خود قابل تامل است. با توجه به يافته‌هاي دقيق، آموزش و ترويج كشاورزي در زمينه‌ي كاربرد بهينه‌ي عوامل توليد و ارتقاي سطح دانش كشاورزان به‌منظور افزايش توليد و بهبود كارآيي از ضروريات است.

The main objective of this study was to determine technical, allocative and economical efficiency of cotton producers to analyze degree of farmerʹs success in optimum allocation of production resources and also study of possibility of increasing production, with specific production resources. Data were obtained by systematic random sampling in 2008 through 110 cotton producers of Varamin. Stochastic frontier production and cost frontier functions were used to analyze technical, allocative and economical efficiencies. Based on the results, some variables such as land area, machineries, labor, seeds and water have significant and positive impacts on cotton production in Varamin. Also, age and promotion terms affects technical inefficiency negatively. But relationship between technical inefficiency and number of patches is significant and positive. Estimation of efficiencies show that on average, technical, allocative and economical efficiency are 93%, 80% and 74% respectively. The ranges of technical efficiency, allocative efficiency and economical efficiency were calculated to be about 40%, 43% and 31% respectively. Based on the findings, educating farmers about farm management and economic use of inputs as well as expanding their knowledge to enhance production and efficiency is so essential.