شواهدي جديد از فعاليت ماگمايي پركامبرين و پاليوزوييك در توده قره‌باغ، ‏ شمال باختر ايران‏

New Evidences of Precambrian and Paleozoic Magmatism in the ‎Gharebagh Intrusives, NW Iran

مجموعه نفوذي قره‌باغ شامل سنگ‌هاي مافيكي، ديوريتي و اسيدي، بخشي از پاياني‌ترين پهنه سنندج - سيرجان در شمال باختر ايران و بخشي از كمربند كوهزايي زاگرس است. اين ‏مجموعه درون سنگ‌هاي دگرگوني منسوب به پركامبرين نفوذ كرده است. سن‌سنجي به روش ‏U-Pb‏ در زيركن‌هاي يك نمونه لويكوگرانيتي سن ‏Ma‏ 8/3 ± 6/558 را مشخص كرده ‏است. در هسته برخي دانه‌هاي زيركن اين نمونه، سن‌هاي خيلي كهن تا حد ‏Ma‏2400 اندازه‌گيري شده‌اند. اين هسته‌هاي خيلي كهن، بخش‌هاي باقي‌مانده از سنگ‌هاي اوليه هستند. ‏مي‌توان چنين دريافت كرد كه پي‌سنگ منطقه، كهن‌تر از فعاليت دروني (پلوتونيسم) پركامبرين است و شايد بتوان آن را همانند پي‌سنگ پان آفريقا در ايران مركزي دانست. سن‌هاي ‏به‌دست آمده روي 5 نمونه گابروييMa ‎‏ 3/1 ± 0/300 تا ‏‎ Ma‏3/1 ± 5/301، 2 نمونه ديوريتي ‏‎ Ma‏5/1 ± 7/300 و 1 نمونه مونزوگرانيتي ‏‎ Ma‏ 7/1 ± 7/300‏‎ ‎‏ است. سن 1 نمونه ‏آلكالي‌گرانيت كه به صورت آپوفيز درون گابروها وجود دارد ‏‎ Ma‏ 2/2 ± 4/303 است. اين سن‌ها يكسان است و مي‌توان چنين دريافت كه حاصل از يك رويداد زمين‌شناسي در اواخر ‏پاليوزوييك بوده‌اند. از بررسي داده‌هاي ژيوشيمي، منشا گوشته‌اي براي سنگ‌هاي مافيكي قابل استنباط است‏‎.‎‏ ماگماي مافيكي حرارت بسيار بالايي داشته است، به‌گونه‌اي‌كه گرماي ناشي ‏از آن سبب ذوب پوسته زيرين و تشكيل ماگماي اسيدي آلكالي‌گرانيتي همزمان با نفوذ آن شده است. اين سن‌ها، حضور فعاليت دروني پاليوزوييك بالايي را در شمالي‌ترين بخش پهنه ‏سنندج– سيرجان اثبات مي‌كند. مي‌توان چنين استنباط كرد كه اين همان زمان شروع باز شدن نيوتتيس در ايران است.‏

The Gharebagh intrusive complex which includes mafic, diorite and acidic rocks is a part of the Sanandaj-Sirjan zone in northwestern of Iran ‎and a part of the Zagros orogenic belt. This complex has intruded into Precambrian metamorphic rocks‏.‏‎ U-Pb daiting of zircons of a ‎Lueicogranite has been identified 558.6 ± 3.8 Ma. The cores of some zircon grains are aged too old to 2400 Ma‎‏ ‏in this sample. These are the ‎parts of remained original rocks. It can be inferred that the basement area is older than Precambrian intrusive, and maybe indicate the ‎presence of Panafrican basement similar to which has been found mainly in the central Iran. Ages obtained in five Gabbro samples are 300.0 ‎‎± 1.3 Ma to 301.5 ± 1.3 Ma, in two Diorite samples 300.7 ± 1.5 Ma and in a Monzogranite sample 300.7 ± 1.7 Ma. Age obtained in ‎Alkaligranite pach within the Gabbros is 303.4 ± 1.5 Ma. These rocks have the same ages and that can be inferred that all of them have been ‎affected by one geology event in late Paleozoic. Based on chemical analysis data, a mantle source for mafic rocks is understanded. This ‎Mafic magma has a very high temperature so that its heat causes melting of the lower crust and formation the Alkaligranitic magma ‎simultaneously with it intrusion. These datings, shows polotonism of‏ ‏upper Paleozoic in the northwestern part of Sanandaj–Sirjan zone‏. ‏It ‎can be inferred that this is the beginning of Neotethys opening in Iran.‎