بهبود بهره ورى ديمزارها با استفاده از مديريت رواناب ها و بكارگيرى روش هاى زراعى

مهمترين خصوصيات مناطق ديم، تنوع بالا در مقدار و شدت بارندگى مى باشد كه اين خصوصيت در برخى از سال ها بروز دوره هاى طولانى مدت تنش خشكى مى گردد. به منظور جلوگيرى از وقوع تنش خشكى به خصوص در طى مراحل حساس نمو گياهان زراعى، مى توان رواناب ها را به دو صورت مديريت نمود. روش نخست استفاده مستقيم رواناب ها در مناطق زراعى و ذخيره آن ها در ناحيه ريشه گياهان زراعى مى باشد. روش دوم شامل سيستم هاى مى باشد كه در طى آن رواناب ها از مناطق غير زراعى جمع شده و پس از ذخيره در مخازن در مواقع لزوم براى آبيارى مناطق زراعى مورد استفاده قرار مى گيرند. به نظر مى رسد ساختارهايى مانند ژسور، مسكات، كاگ، انواع مختلف تراس بندى ها، باندهاى كنتورى و همچنين روش هاى گوناگونى مانند چاله كنى، ايجاد خاكريز هاى ابرويى، جمع آورى آب از بين رديف هاى كاشت و بكار گيرى مخازن و سدهاى سنگى مى توانند ميزان آب قابل دسترس براى گياهان را در طى ماه هاى خشك انتهاى فصل رشد به طور قابل توجهى افزايش دهند. استراتژى هاى مديريت آب تنها به همراه استفاده از گونه ها و ارقام مناسب موفقيت آميز خواهد بود كه اين ارقام بايستى از نظر فيزيولوژيكى، فنولوژيكى و مرفولوژيكى با شرايط محيطى سازگار باشند. اعمالى مانند تاريخ كاشت صحيح، تراكم گياهى مناسب، آرايش كاشت كپه اى و استفاده از سيستم تناوب غله-مرتع به عنوان جايگزين آيش در مناطق خشك مى توانند به عنوان روش هاى زراعى، سبب كاهش تبخير و بهبود راندمان مصرف آب گردند. برنامه هاى اصلاحى و گزينش ارقام براى بهبود راندمان مصرف آب و نيز استفاده از ژنوتيپ هايى كه سازگارى خاصى با مناطق ديم دارند مى توانند ميزان آب در خاك و بهره ورى آب را افزايش دهند