كليدواژه :
تجزيه عليت , رگرسيون , صفات مورفولوژيك , ريحان
چكيده فارسي :
به منظور بررسي روابط برخي از صفات مورفولوژيك و فيزيولوژيك گياه ريحان (Ocimum basilicum L.) تحت تاثير كودهاي بيولوژيك بيو سوپر فسفات و سوپر نيترو پلاس، آزمايشي به صورت گلخانه اي در پاييز 1390 در شهرستان دماوند در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارها شامل مصرف نيترو پلاس به ميزان چهار ليتر در هكتار، بيو سوپر فسفات به مقدار دو ليتر در هكتار، مصرف همزمان چهار ليتر نيترو پلاس و دو ليتر بيو سوپر فسفات و شاهد (عدم مصرف نيترو پلاس و بيو سوپر فسفات) بودند كه مقادير مورد نياز براي هر گلدان محاسبه شد. صفات مورد بررسي عبارت بودند از ارتفاع بوته، طول ريشه، وزنتر و خشك برگ، ريشه، ساقه، وزنتر و خشك بخش هوايي، قطر يقه، سطح برگ، كلروفيل هاي a، b وكل و كاروتنوييد. بر اساس نتايج همبستگي، وزنتر اندام هوايي با ارتفاع بوته، قطر يقه، وزنتر صفات برگ و ساقه رابطه مثبت و معني داري داشت. بر اساس نتايج رگرسيون گام به گام، صفات ميزان كلروفيل a، وزنتر برگ و ساقه موجب افزايش وزنتر بخش هوايي شدند. نتايج تجزيه عليت نشان داد كه بيشترين اثر مثبت و مستقيم بر وزنتر بخش هوايي مربوط به وزنتر برگ بود. در مورد اثرات غير مستقيم، ارتفاع بوته، قطر ساقه و وزنتر ساقه از طريق وزنتر برگ اثرات مثبتي بر وزنتر بخش هوايي نشان دادند. كلروفيل a از طريق وزنتر برگ اثر منفي بر وزنتر بخش هوايي گياه داشت. در مجموع، نتايج اين تحقيق نشان داد كه خصوصيات وزنتر برگ و ساقه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و كلروفيل a موجب افزايش وزنتر اندام هوايي گياه ريحان شده و ميتوانند در برنامههاي اصلاحي براي افزايش وزنتر اندام هوايي گياه ريحان مفيد واقع شوند.
چكيده لاتين :
In order to evaluate the relationship between some morphological and physiological traits of basil (Ocimum basilicum L.) under effect of super nitro plus and bio super phosphate, an experiment was conducted as a complete randomized design with three replications in Damavand region, north Iran in 2011. Treatments were super nitro plus 2 lit.ha-1, bio super phosphate 4 lit.ha-1, super nitro plus 2 lit.ha-1 + bio super phosphate 4 lit.ha-1 and control (no fertilizer). Characteristics like chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, plant height, root length, shoot diameter, leaf fresh weight, shoot fresh weight, root fresh weight, leaf dry weight, shoot dry weight, root dry weight, dry weight of vegetative parts, fresh weight of vegetative parts and leaf area were measured. According to the results, fresh weight of vegetative parts had a positive significant correlation with plant height, shoot diameter, leaf fresh and dry weight and shoot fresh and dry weight. The results of stepwise regression analysis showed that leaf fresh weight, shoot fresh weight and chlorophyll a had positive effect on fresh weight of vegetative parts. Also based on the results of path analysis, leaf fresh weight had the greatest direct positive effect on the fresh weight of vegetative parts. Also there were indirect positive effect and plant height, shoot diameter and shoot fresh weight had a positive effect on fresh weight of vegetative parts through leaf fresh weight. Chlorophyll a had a negative effect on fresh weight of vegetative parts through leaf fresh weight. In conclusion, application of bio-fertilizers was useful for vegetative growth of basil and traits of leaf fresh weight, shoot fresh weight, plant height, shoot diameter and chlorophyll a could be recommended for breeding programms.
