بررسي غلظت و منشا ايزومرهاي HCH در رسوبات رودخانه سياهرود (قايمشهر)

Determine the Concentration and Sources of HCHs Isomers In Sediments of Siahrud River (Qaemshahr, Iran)

در اين تحقيق غلظت باقيمانده آفت‌كش‌هاي ?HCH، BHCH و ?HCH در رسوب رودخانه سياهرود از طريق دستگاه GC/ECD اندازه‌گيري شد. نمونه‌برداري در فصل‌هاي تابستان (15 مرداد) پاييز (15 آبان) و بهار (15 ارديبهشت) 1391 انجام گرفت. براي انتخاب ايستگاه‌ها، نقشه كاربري اراضي به كار رفت و هر ايستگاه مابين دو كاربري قرار گرفت و بر اين اساس 7 ايستگاه مشخص شد. در هر ايستگاه 3 نمونه رسوب (3 تكرار) از 5 سانتي‌متري بالايي سطح رسوب برداشته و در مجموع 63 نمونه بررسي شد. استخراج به روش حلال- حلال و از طريق حلال‌هاي نرمال هگزان و دي‌كلرومتان در حمام مافوق صوت انجام شد. براي تميزسازي از فلوريسيل نيمه‌فعال استفاده شد. شناسايي و اندازه‌گيري مقدار غلظت از طريق دستگاه گازكروماتوگرافي و مقايسه زمان بازداري پيك‌هاي مشاهده‌شده در كروماتوگرام حاصل از نمونه با كروماتوگرام حاصل از تزريق محلول‌هاي استاندارد انجام شد. از نسبت سطح زيرپيك نمونه به سطح زيرپيك استاندارد داخلي براي محاسبه غلظت استفاده شد. مقادير LOD به‌دست‌آمده در اين روش بين 2 تا ng/l8 و درصد بازيابي اين روش بين 95 تا 104 درصد بود. غلظت ?HCH در كليه ايستگاه‌ها كمتر از حد تشخيص و بالاترين غلظت براي BHCH و ?HCH به ترتيب 089/0 و 173/0 ميكروگرم بر گرم وزن خشك بوده است. بررسي تفاوت درصد ايزومرهاي HCH در هر ايستگاه نشان از مصرف ليندان در كاربري كشاورزي داشته است و نبود ?HCH در تمامي ايستگاه‌ها نشان از وارد‌نشدن جديد HCH صنعتي دارد.

In this study, the residual concentration of ?HCH, BHCH and ?HCH in Siahrud sediments by GC/ECD was measured. Sampling was done in three season, summer (August), autumn (November) and spring (May) 2012. For selecting sites, it was used land use map. Each site was placed between two Land-uses and it was indentified 7 site based on it. In each site, it was taken 3 sediment samples. The sediment samples were taken from the upper 5 cm of the sediment surface and all samples transported to the laboratory in ice. Extraction was done by n-hexane and dichloromethane in the ultrasonic bath. For cleaning up, it was used semi activated florisil.The last volume was reached 500 ?lit and 1 ?lit of this was injected to GC/ECD. The concentration of each pesticide was measured by the level below pick of samples than the internal standard and putting it in Standard calibration curve equation of pesticides. LOD values in this method were 2 to 8 ng/lit and the recovery percent was 90% to 110%.?HCH concentrations at all stations were below the LOD and the highest concentration of BHCH and ?HCH were 0.089 and 0.173 ?gr/gdw respectively. The difference in the percentage of HCH isomers in each station is determined that Lindane is used in agriculture and absence of ?HCH at all stations show that the technical HCH has not entered recently.