بررسي حقوقي مسووليت مادر جانشين در صورت نگه‌داري از طفل در قوانين ايران

A legal research on the responsibility of surrogate mother in custody of child in the laws of Iran

جانشيني در بارداري يكي از طرق درمان ناباروري بوده كه به‌موجب آن اسپرم و تخمك زوجين در محيط آزمايشگاه لقاح يافته و به رحم زن ديگري به منظور رشد تا پايان دوره‌ي بارداري منتقل مي شود كه از اين زن تعبير به مادر جانشين مي شود. طفل متولد از اين شيوه نيز مانند هر طفل ديگري به‌موجب ماده‌ي 1168 قانون مدني بايد تحت حضانت ابوين خود قرار گرفته و اين حق و تكليف ابوين است كه از او نگه‌داري كنند. حال چنان‌چه مادر جانشين از تحويل كودك به والدين او امتناع كند چه بايد كرد؟ به‌نظر مي رسد از مجموع مقررات قانون مدني در موارد مختلف و مقررات قانون مجازات و قانون مسووليت مدني، از يك‌طرف مادر جانشين ملزم به تحويل طفل به ابوين بوده و از طرف ديگر در صورت نگه‌داري از طفل، بايد از عهده ي هر آسيب يا صدمه ي وارده برآيد.

Surrogacy is an infertility treatment in which the sperm and egg of couples are mixed in vitro and then transferred to the womb of other woman to grow until the end of pregnancy, and this woman is called the surrogate mother. According to article 1168 of the Iranian civil law, children conceived through surrogacy must remain in custody of their parents like other children, and it is the right and responsibility of the parents to maintain their children. Now what will happen if the surrogate mother refuses to release the baby to his/her parents? Based on the various provisions of the civil law, criminal law and the civil liability act, on the one hand, the surrogate mother is obligated to deliver the baby to the couple, and on the other hand, she will be held liable for any damage or injury to the child should she choose to take custody of the child.