تدوين الگوي ارتباطات كلامي انسان با انسان در نهج‌البلاغه

Designing a pattern for verbal intercommunications in Nahj al-Balagha

اين مقاله در صدد ارايه يك مدل ديني و اسلامي از پديده ارتباطات كلامي انسان با انسان، با محوريت و نگاه كتاب نهج‌البلاغه است. براي نيل به اين هدف، كل متن نهج‌البلاغه (خطبه ها، نامه‌ها و كلمات قصار) با روش تحليل محتواي كيفي كه متناسب اين موضوع و اين هدف است، مورد مطالعه قرار گرفته و همه مضامين مرتبط با ارتباطات كلامي فرد با فرد، در نهج‌البلاغه، دسته‌بندي و مورد مقوله بندي قرار گرفته است. نتايج تحقيق و مدل ترسيمي، به طور گزينشي نشان از اين دارد كه از نگاه نهج‌البلاغه، هدف در ارتباطات كلامي، به طور اخص، و ارتباطات انساني، به طور اعم، در درجه اول تحقق امر خداوند يا به عبارتي بندگي خداوند است نه تحت تاثير قرار دادن و اقناع ديگران. اين مدل همچنين نشان مي دهد كه ارتباطات كلامي فرد مبتني بر جهان بيني فرد و مبتني بر هستي شناسي فرد از عالم است و نيز اين‌ كه ارتباطات از اخلاق جدا نيست.

This article seeks to present a religious and Islamic model for verbal communications of human to human in point of view of Nahj al-Balagha. To achieve this purpose, the full text of Nahj al-Balagha (includes sermons, letters and aphorisms) was studied by qualitative content analysis which is convenient for this subject and this purpose. Its whole content relates to verbal intercommunications, was classified and categorized, too. The results of this research and its conceptual model show, in view of Nahj al-Balagha, the aim of verbal communications particularly and human communications generally, is not to influence and persuade others but to servitude to God and the fulfillment of God. According to this model, the verbal communications is based on individualʹs worldview and his ontology of the Universe. It is also proved, communication is not separated from morality.