مورفوهيستولوژي گناد نر ماهي سفيد درياي خزر (Rutilus frisii kutum)

Morphohistology of Male Gonad in the Caspian Sea Kutum (Rutilus frisii kutum)

در اين پژوهش به‌منظور بررسي و مطالعه‌ي ساختمان بيضه و الگوي چرخه‌ي توليد مثلي جنس نر ماهي سفيد درياي خزر، نمونه‌برداري ماهانه از مهر 1390 تا ارديبهشت 1391 از منطقه‌ي جفرود انزلي انجام شد. پس از مشاهدات ماكروسكوپي و عكس‌برداري از موقعيت اندام جنسي، اندام مربوطه از نمونه‌ها جدا شده و در محلول فيكساتور بوين تثبيت گرديد. پس از انجام مراحل مختلف بافت‌شناسي، مقاطع 5 ميكروني از نمونه‌ها تهيه شد و بعد از رنگ‌آميزي هماتوكسيلين-ايوزين، اين‌ نمونه‌ها به‌وسيله‌ي ميكروسكوپ نوري مجهز به دوربين عكس-برداري مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتايج، 4 مرحله در تكامل بيضه مشاهده شد كه اين مراحل عبارتند از مرحله‌ي بلوغ اوليه، بيضه‌ها بسيار نازك و شامل اسپرماتوگوني و اسپرماتوسيت اوليه بودند. در مرحله‌ي بلوغ ثانويه اسپرماتوسيت هاي اوليه و ثانويه بيشترين سلول‌هاي اين مرحله را به خود اختصاص دادند. در مرحله‌ي بالغ، سلول‌هاي مربوط به تمامي مراحل اسپرماتوژنز مشاهده گرديد. در مرحله‌ي رسيده، لوبول ها بيشترين حجم حفره شكمي را اشغال كرده و سرشار از اسپرماتيد و اسپرماتوزوآهاي حامل ژنوم بودند. در مجموع الگوي رشد بيضه ماهي سفيد سيستم لوبولار بوده و در برهه زماني مشخص از مهر تا ارديبهشت مراحل تشكيل اسپرم به سرانجام مي‌رسد و اسپرم ريزي صورت مي‌گيرد.

In this study, for the investigation of testicular structure and pattern of reproductive cycle in the male Caspian kutum, the sampling was achieved monthly from Jefrood coasts (Anzali, Guilan province, 37? 27´ N; 49? 33´ E) from October 2011 to late April 2012. After macroscopic observations and photographing position of sexual organ, the male gonad sections were removed and fixed in Bouin’s solution. After applying of various steps of histological method, 5 micron sections were prepared, then stained with hematoxylin– eosin and finally were examined by optical microscope equipped with a camera. The results showed that the developmental stages of kutum testis were divided into four stages. In Stage I (early maturing), the testes were thin and contained the spermatogonia and the primary spermatocyt. In stage II (late maturing), the primary and secondary spermatocytes were the most visible cells. In matured stage (stage III), all developmental stages of spermatogenesis were observed. In stage IV (ripe), the largest volume of theabdominal cavity occupied with lobules and they were full of spermatid and DNA carrier spermatozoa. In general, the pattern of testicular growth was lobular system in the Caspian kutum and the process of sperm formation was done in the defined period from October to April.