مقايسه تنوع و پراكنش پرتاران (Polychaetes) جاسك شرقي و غربي در منطقه ي حفاظت شده جاسك (درياي عمان)

Comparison of Diversity and Distribution of Polychaetes in the Western and Eastern Jask Protected Areas in Jask Port (Gulf of Oman)

به‌منظور مقايسه تنوع و پراكنش پرتاران خورهاي جاسك شرقي و غربي در شهرستان جاسك (شمال غرب درياي عمان) واقع در شرق استان هرمزگان، نمونه‌برداري از رسوبات در چهار فصل متوالي از پاييز 1388 تا تابستان 1389 در سه ناحيه دهانه، ميانه و انتهاي هر دو خور انجام گرديد. نمونه‌برداري از رسوبات با استفاده از گرب ون وين با سطح مقطع 04/0 متر مربع و قايق در زمان مد كامل انجام شد. در مجموع 72 نمونه رسوب از ايستگاه‌هاي مورد نظر برداشت شد. در اين تحقيق در منطقه جاسك شرقي 20 گونه متعلق به 16 خانواده با فراواني 9075 عدد در متر مربع و در منطقه جاسك غربي 17 گونه متعلق به 13 خانواده با فراواني 4800 عدد در مترمربع شناسايي گرديد. جامعه پرتاران منطقه عمدتا شامل خانواده‌هاي Nereididae، Owenidae، Capitellidaeو Pilargidae بود. شاخص‌هاي بوم‌شناختي مربوط به ساختار اجتماعات پرتاران درون رسوبات، شامل تنوع زيستي شانون-وينر، غالبيت سيمپسون و غناي گونه‌اي مارگالف مورد محاسبه قرار گرفت. ميانگين شاخص تنوع شانون در فصول و ايستگاه‌هاي مختلف جاسك شرقي (47/0±02/1) نسبت به جاسك غربي (74 /0±898/0) بالاتر بود. نتايج آناليز همبستگي بين عوامل محيطي و پرتاران نشان داد كه فراواني پرتاران رابطه مثبت و معني‌داري با دما، اكسيژن، شوري و هدايت الكتريكي دارد (05/0P < ). نتايج تحليل واريانس يك طرفه بين شاخص‌ها در فصول مختلف اختلاف معني‌داري نشان نداد (05/0P > ). نتايج حاصل از تحليل آزمون ناپارامتري كروسكال واليس نشان دهنده اختلاف معني‌دار بين فراواني پرتاران جاسك شرقي و غربي بود (05/0p < ). نتايج حاصل از اين آزمون همچنين نشان دهنده تفاوت معني‌دار بين تراكم پرتاران در فصول تابستان با پاييز و همچنين تابستان با زمستان در جاسك شرقي و غربي بود (05/0P < ).

This research was carried out to compare diversity and distribution of polychaetes in western and eastern Jask creeks protected areas in Jask Port (Gulf of Oman), located in the East of Hormozgan province. Sampling of sediments was done seasonally from fall 2009 to summer 2010 by 0.04m2 Van Veen Grab, in three stations including mouth, middle and end of each creek. A total of 72 sediment samples were taken from the stations. In this study, 20 species belonging to 16 families in the easten Jask area with a frequency of 9075 per m2 and 17 species belonging to 13 families in the western Jask area with a frequency of 4800 per m2 were identified. Polychaetes families were mainly consist of Nereididae, Owenidae, Capitellidae and Pilargidae. Ecological indices including Shannon - Wiener, Margalef and Simpson also were calculated. The average of Shannon index in different seasons and stations of eastern Jask (1.02±0.47) were higher than the western Jask (0.898±0.74). Correlation analysis between environmental factors and polychaetes showed that the abundance of polychaetes has a significant positive correlation with the temperature, oxygen, salinity and EC (P < 0.05). Results of ANOVA revealed no significant differences between indices in different seasons (P > 0.05). The results of Kruskal-Wallis test showed significant differences between the abundance of polychaetes in the eastern and western Jask (P < 0.05). In additon, the results of this test indicated a significant difference in the abundance of polychaetes, between summer and fall and also between summer and winter, in both of Eastern and Western Jask (P < 0.05).