بررسي مشكلات برنامه آموزشي رشته بيماري‌هاي عفوني در دوره دستياري

The Defects of Infectious Diseases Residency Curriculum in Iran

زمينه و هدف: به منظور تربيت متخصصين بيماري‌هاي عفوني، وجود يك برنامه آموزشي جامع و پاسخگو به نيازهاي در حال تغيير جامعه ضروري است. مطالعه حاضر با هدف بررسي برنامه آموزشي ايران و مقايسه تطبيقي آن با برنامه آموزشي اين رشته در ساير نقاط جهان و مشخص نمودن مشكلات آن صورت گرفت. روش كار: مطالعه توصيفي- تطبيقي حاضر در سه مرحله انجام شد. ابتدا برنامه آموزشي ايران مورد بررسي قرار گرفت. سپس برنامه آموزشي اين رشته در برخي دانشكده‌هاي پزشكي جهان استخراج گرديد و در نهايت مقايسه تطبيقي اطلاعات كلي از قبيل رسالت و اهداف، نوع و طول دوره آموزشي، مقاطع و تعداد سال‌هاي دوره آموزشي، مدت و محتواي چرخش‌هاي دوره باليني، مدل و چارچوب برنامه آموزشي، رويكرد و راهبردهاي آموزشي و ميزان انتخابي بودن صورت گرفت. يافته‌ها: برنامه آموزشي در تمام دانشكده‌هاي تربيت كننده دستيار تخصصي در ايران به صورت متمركز در وزارت بهداشت تدوين گرديده است. تشابهات زيادي بين برنامه آموزشي كشور ما و دانشگاه‌هاي مورد مقايسه وجود دارد، ولي در بسياري از موارد اين دوره در قالب يك دوره فلوشيپي تكميلي ارايه مي‌گردد. در برنامه آموزشي داخلي (برخلاف بسياري از برنامه‌هاي آموزشي ديگر در اين رشته) به اهداف يادگيري، موضوعات و زيرموضوعات آن، طرح اوليه از روش‌هاي ارزيابي و جزييات دور‌هاي چرخشي در ساير گروه‌هاي آموزشي اشاره‌اي نشده است. با اين حال در برنامه آموزشي ايران به مباحث ديگري مانند اپيدميولوژي و موضوعات بهداشت سلامت در قالب دوره‌اي كوتاه مدت توجه شده است. بر اساس برنامه آموزشي داخلي، دستياري نمي‌تواند دوره، واحد و يا فرايندي را به صورت انتخابي آموزش ببيند. همچنين بيشتر محتواي آموزشي بر اساس موضوعات سامان‌دهي شده‌اند و سهم موضوعات رو به افزايش در آموزش و ارزشيابي دستياران به وضوح مشخص نشده است. نتيجه‌گيري: پيشنهاد مي‌شود كميسيون تدوين و برنامه‌ريزي آموزشي وزارت بهداشت با توجه به ضرورت رواني و پويايي برنامه آموزشي رشته تخصصي بيماري‌هاي عفوني، به همخواني دروني آن با برنامه آموزشي ديگر سطوح فراگيران توجه بيشتري نمايد و با به كارگيري الگوهايي به غير از الگوي مبتني بر موضوع در تدوين برنامه آموزشي، زمينه را براي ارتقاي سطح آموزش در بخش‌هاي عفوني فراهم آورد.

Background & Objective: To train specialists in infectious diseases, a comprehensive and responsive curriculum to community needs is essential. We checked the infectious diseases residency curriculum in Iran and comprised it with same curricula of other country with the aim of identifying the defects. Methods: This descriptive-comparative study had three steps. First, researchers studied the infectious diseases curriculum of Iran. Then, the same curricula in some other countries were extracted and finally, information such as mission and goals, type and duration of postgraduate training and rotations, teaching strategies and approaches, and amount of elective courses were compared within these curricula. Results: In Iran, the curricula of postgraduate courses for all medical universities are formulated by Ministry of Health. There are many similarities between infectious diseases residency curriculum of Iranian universities and other countries; but in many countries, it is offered in fellowship courses. In Iranian domestic curriculum, learning objectives, themes and subthemes, assessment methods blueprint, and rotational period details are not mentioned. However, other issues such as the epidemiology and health issues are considered in the short-term courses. Based on domestic curriculum, resident cannot be selectively trained in any course, or procedure. Most of the instructional content of curriculum was organized by topics. Conclusion: Policy makers in Iranian Ministry of Health should attend internal consistency of infectious diseases residency curriculum considering other trainee levels curricula and utilize exclusive subject-based models in curriculum formulation to promote education in this field.