تحليل اثرات اقتصادي و اجتماعي كشت پسته در توسعه روستايي شهرستان دامغان

The Analysis of Social – Economic Impacts of Pistachio Cultivation upon Development of Damghan

ويژگي هاي نهفته در منابع توليدي و محصولات كشاورزي توليد شده، امكان تحولي را فراهم مي سازد كه بخش كشاورزي بتواند از راه هاي مختلف، نقش اساسي و محوري خود را در فرآيند توسعه و بالاخص توسعه روستايي ايفا نمايد. بنابراين با توجه به قابليت هاي خاص هر منطقه، نقش برجسته برخي از محصولات در ايجاد فرصت هاي شغلي مناسب، خدمات عمومي و توسعه زيرساخت هاي روستايي و به طور كلي توسعه روستايي را نمي توان ناديده گرفت. در اين تحقيق، با توجه به اهميت محصول پسته در زندگي ساكنان نواحي روستايي دهستان دامنكوه در شهرستان دامغان، به مطالعه آثار اقتصادي و اجتماعي كشت پسته بر روستاها و كشاورزان پرداخته است. اين تحقيق از نوع توصيفي- تحليلي و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. نمونه مورد مطالعه، 318 خانوار پسته كار است كه با استفاده از فرمول كوكران به دست آمده است. نتايج تحقيق نشان داد كه آثار اقتصادي كشت پسته در شاخص-هاي رفاه اقتصادي، امنيت اقتصادي و كيفيت اشتغال، نسبت به آثار اجتماعي كشت پسته در شاخص هاي مشاركت و سرمايه اجتماعي در منطقه مورد مطالعه، بيشتر مي باشد و هم چنين بين ويژگي هاي اقتصادي و اجتماعي كشاورزان پسته كار در شاخص هاي سن، سابقه كشت، ميزان تحصيلات، ميزان آشنايي با بازار، ميزان استفاده از مكانيزاسيون، ميزان سرمايه گذاري، تحول اراضي زيركشت، ميزان استفاده از اعتبارات بانكي، ميزان استفاده از خدمات مشاوره اي، تعداد افراد تحت تكفل، ميزان سطح زيركشت، عملكرد محصول در هكتار، استفاده از روش ها و نهاده هاي جديد، انگيزه كشت و مالكيت اراضي مورد بهره برداري، و آثار اقتصادي و اجتماعي كشت پسته در منطقه مورد مطالعه رابطه معناداري وجود دارد.

Hidden properties and potentials of agricultural product provide grounds for this sector to play a prominent role in development process in general and rural development in particular. Special capabilities of each region in terms of growing particular crops and their subsequent role in provision of job opportunities as well as rural infrastructures and development could not be underestimated. Taking into consideration the role of pistachio in Damghan this study aims to focus on the social and economic impacts of this crop upon farmers’ life. The research method has descriptive - analytical nature which in turn demands application of SPSS. Sample size composed of 318 pistachio growers which was determined via Kokrans. This study suggests that economic impact of pistachios cultivation in terms of economic well-being, economic security and quality of employment compared with social impacts associated with level of participation and social capital is higher. moreover, there exists significant relationships between history crop practice, level of education, familiarity with market, level of mechanization as well as changes and as independent variables and with economic and social impacts each as dependent variable transformation in arable land. Moreover, access to banking credits, consultation services, household dependency rate, area of croplands, yield per acre, the application of new cropping methods and ownership are being considered as additional dependent variables which have relations.