بررسي تغييرات سامانه نظم متاثر از تحولات خاورميانه با تمركز بر ژيوپليتيك شيعه در سال 2011

Studying the Changes in the Order System Influenced of the Middle East Evolutions with Focus on the Shia Geopolitics in 2011

پيروان مكتب فرانفكورت اگرچه مستقيماً در حوزه ژيوپليتيك ورود پيدا نكردند، مباحث نظري آنان توانست دست‌مايه‌اي براي طرح‌ريزي ژيوپليتيك انتقادي يا مقاومت شود. در اين شكل نوين از مفهوم ژيوپليتيك? تقابل با گفتمان رسمي و غالب مبنا قرار مي‌گيرد. بر اين اساس، مي‌توان تلقي‌اي از ژيوپليتيك ارايه داد كه برخلاف نظريات مكان‌محور كلاسيك? فضامحور باشند. بر اساس اين قرايت، تز هلال شيعي كه مبتني بر مكان ارايه شده است، توسعه مفهومي مي‌يابد و با محوريت «مقاومت»، قابليت معنايي بيشتري در خاورميانه خواهد داشت. تحولات منطقه خاورميانه و شمال آفريقا، از آنجا كه مبتني بر عامل «مقاومت» در مقابل هژمون ملّي و منطقه‌اي در ابعاد مختلف شكل گرفته است، باعث رشد كمي و كيفي اين عامل در ميان شيعيان شده است. اين مسيله در كنار قرابت‌هاي گفتماني مقاومت‌محور ميان شيعيان و عامه، منجر به تغيير نظم منطقه‌اي شده است. اين مقاله مبتني بر فهم انتقادي از ژيوپليتيك شيعه، در پي پاسخ به اين سوال است كه اين تحولات چه اثري بر ژيوپليتيك انتقادي شيعه گذارده و اين اثر چه تغييراتي را در نظم منطقه‌اي حاصل نموده است. فرضيه مقاله بر اين اساس استوار است كه تحولات اخير موجب رشد كمي و كيفي گفتمان مقاومت شده و نظم سيستمي منطقه خاورميانه اعم از چهارچوب كاركردي، الگوهاي رفتاري و سامان‌دهي الگوهاي رفتاري در اين منطقه را برهم زده است. چهارچوب مفهومي در نظر گرفته شده براي تاييد فرضيه، مبتني بر نگرش سيستمي به مطالعات منطقه‌اي و همچنين ژيوپليتيك انتقادي مي‌باشد.

Although the followers of Frankfurt school didn’t enter geopolitics domain directly, their theoretical subjects could lead to outline “critical geopolitics or resistance”. The basis of this new form of geopolitics concept is the confrontation with the official and dominant discourses . Accordingly, a perception of geopolitics concept can be proposed which is space-bound, as opposed to the classical place- centered theories. Based on this interpretation, the place-centered Shia Crescent thesis will be developed more conceptually and be more meaningful in the Middle East with an emphasis on “ resistance”. Since the evolutions in the Middle East and the north of Africa have been formed based on “ resistance” against national and regional hegemony in different aspects, they have caused a quantitative and qualitative growth of resistance among Shiites. This issue accompanied by resistance- centered discourse propinquities between Shiites and the public has led to changes in regional order. This article is based on critical understanding of the Shia geopolitics and intended to answer find an answer to “ what effects did these evolutions have on the Shia critical geopolitics and what changes did they cause in the regional order?”. The hypothesis of this article is that the recent evolutions caused a quantitative and qualitative growth of resistance discourse and disruption of systematic order of the Middle East region including functional framework, behavioral patterns and organizing them in the region. The considered conceptual framework of this article to confirm the hypothesis is based on systematic attitude to regional studies and critical geopolitics