بايستگي نگارش فرهنگ نام‌تصويرهاي ادب پـارسي با بررسي نمونه‌اي ديوان خاقاني

The Necessity of Writing Persian Name-Image Lexicon Studying Divan-e Khaqani

تخيل اصيل، دنيايي نو و ديگرگون برابر ديدگان سخنور ترسيم مي‌كند؛ او ناگزير است براي هستي بخشيدن به اين دنيا، از اسامي و هنجارهاي عادي زبان دوري جويد و خود اسم‌هاي تازه‌اي براي نام‌گذاري آن بيافريند. او همواره از اين امكان برخوردار نيست كه دست به خلق و ساختن واژه‌هاي بسيط بزند؛ بنابراين براي بيان مفاهيم و نويافته‌هاي خود از واژه‌هاي ساده زبان بهره مي‌گيرد و تركيبات تصويري و زباني تازه‌اي مي‌سازد تا گنجينه زباني خود را گسترش بدهد. يكي از اساسي‌ترين شيوه‌هاي هنري- زباني براي غنابخشيدن به گنجينه واژه‌هاي يك زبان، تصويرسازي، يعني آفرينش تركيب هاي كنايي و استعاره هاي بديع است. مهم ترين كاركرد تصويرسازي و اساساً زبان ادبي در اين راستا، آفرينش «نام تصويرها» است؛ نام تصوير نقطه مقابل نام هاي حقيقي اي است كه زبان هنجار مي سازد. نام تصوير بر اساس ساختارهاي تصويري و زباني مشخصي آفريده مي‌شود و از گستردگي و بلاغت شگرفي برخوردار است. عواملي مهمي چون غنابخشيدن به گنجينه واژه‌هاي زبان، بهره هاي فرهنگي، رفع برخي از دشواري هاي متون ادبي و كمك به تحليل شايسته شخصيّت هنرور، بايسته مي‌سازد كه فرهنگ نام‌تصويرهاي ادب پارسي نگاشته شود. اين جستار ضمن تاملي در هستي‌شناسي نام‌تصوير به تبيين وجوه بايستگي اين خدمت فرهنگي مي‌پردازد.

The pure imagination draws a new and different world in front of the eyes of the rhetorician, who has to avoid the ordinary norms of language and create new words to name the world. He does not always have the capability to create new words; so he uses the simple ordinary words to deliver his newly found concepts. He also makes imaginary and word structures to expand his lingual treasury. One of the main lingual-artistic ways to enrich the word complex of a language is image-making which means creating exquisite metaphors. The most important function of image-making and mainly literary language is creating name-images that are the opposite point of the real names made by the normal language. A name-image is created according to certain pictorial and lingual structures and can be greatly extended. It is important for the enrichment of the language, cultural interests, proper analysis of the artist personality, to make a lexicon of name images for the Persian literature. This essay tries to explain necessary aspects of this cultural objective through the images ontology.