مبالغه؛ تصويري فراتر از خيال

Exaggeration: Beyond Imagination

مبالغه تصويري است بلاغي كه اغلب براي آرايش كلام و جلب توجّه شنونده به كار مي رود. در مبالغه، شاعر با استفاده از دو شيوه بزرگ نمايي و كوچك نمايي مفاهيم خُرد را بزرگ جلوه مي دهد و مفاهيم بزرگ را خُرد، و در واقع با استفاده از اين ابزار بياني سخن خويش را بسط مي دهد و تاكيد مي كند تا القاي مفهوم بهتر انجام پذيرد. اغلب بلاغت نگاران ضمن معرفي مبالغه تاكيد كرده اند كه مبالغه در حقيقت نوعي دروغ آميخته با خرافات است و بنابراين گاه آن را تمجيد كرده اند و از عناصر اصلي شعر و سخن بلندپايه دانسته اند و گاه آن را مطرود دانسته و شعر راستين را از آن مبرّا دانسته اند. با توجه به رويكرد متفاوت و گاه متناقض بلاغيون نسبت به مبالغه، در اين مقاله به اين پرسش پاسخ گفته ايم كه ارزش جمال شناسي مبالغه چيست و استفاده از مبالغه تا چه حد در سخن متعالي جايز و بايسته است؟

Exaggeration is a rhetoric picture which is often used to arrange the speech and to attract the audience. In exaggeration, the poet, shows his meanings by the use of two methods, to make the subject greater or smaller, and in fact he develops his speech by the use of these rhetorical devices and emphatics in order to make the meaning more understandable. Most rhetoricians, as they introduce the exaggeration, emphasize that it is in fact a kind of lie mixed with superstitions and therefore they sometimes have praised it and they have considered it as one of the basic elements of poetry and heightened speech and they have sometimes rejected it and considered it separate from the real poetry. Based on a different approach, in this paper we have answered this question that what is the esthetic value of exaggeration and to what extend the use of exaggeration in heightened speech should be allowed.