بررسي عملكرد گياه دارويي سياهدانه (Nigella sativa L.) در كشت مخلوط با نخود (Cicer arietinum L.) و لوبيا (L. Phaseoluse vulgaris)

Yield Responses of Black Cumin (Nigella sativa L.) to Intercropping with Chickpea (Cicer arietinum L.) and Bean (Phaseoluse vulgaris L.)

به منظور بررسي و مقايسه عملكرد گياه دارويي سياهدانه در شرايط كشت خالص و كشت مخلوط رديفي با دو گياه نخود و لوبيا، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد به اجرا درآمد. تيمارهاي اين آزمايش عبارت بودند از سه كشت خالص و سه كشت مخلوط شامل يك رديف گياه زراعي- يك رديف سياهدانه، دو رديف گياه زراعي – يك رديف سياهدانه و دو رديف گياه زراعي – دو رديف سياهدانه. نتايج اين آزمايش نشان داد كه عملكرد دانه هر سه گياه تحت تاثير تيمارهاي آزمايش قرار گرفت و ميانگين اين صفت در كشت خالص نسبت به كشت مخلوط بالاتر بود ولي در تمامي تيمارهاي كشت مخلوط، نسبت برابري زمين بيش از يك بود كه نشان‌دهنده برتري تيمارهاي مخلوط نسبت به خالص است. عملكرد سياهدانه در الگوهاي يك رديف گياه زراعي- يك رديف سياهدانه و نيز دو رديف گياه زراعي و دو رديف سياهدانه (به ترتيب 117 و 131 كيلوگرم در هكتار) بالاتر از الگوي دو رديف گياه زراعي- يك رديف سياهدانه (73 كيلوگرم در هكتار) بود و بيشترين نسبت برابري زمين جزيي نيز مربوط به سياهدانه در اين تيمارها (به ترتيب 8/0 و 9/0) بود. در بين سه گياه مورد بررسي كمترين نسبت برابري زمين جزيي مربوط به گياه سياهدانه در تيمار دو رديف گياه زراعي- دو رديف سياهدانه (5/0=LER) بود.

In order to study the effects of intercropping on yield of black cumin in intercropping with chickpea and bean, an experiment was conducted in a complete randomized block design with four replications. Crops were planted as pure stands and intercrops in three arrangements: A) alternating rows of a field crop and a medicinal plant, B) two rows of field crops and one row of medicinal plant, C) alternating double rows of field crops and medicinal plants. Results showed that land equivalent ratio was more than 1 in all treatment indicating seed yield of the plants were higher in pure stands compared to intercrops but the advantages of the intercropping compared to sole cropping. Black cumin performed best in alternating rows of a field crop and a medicinal plant and alternating double rows of field crops and medicinal plants treatments and the highest partial land equivalent ratio was also related to black seed in these treatments.