بررسي اثر مديريت هاي مختلف كودي بر توليد گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.) در شرايط مشهد

Fertilizer Management Effects on Summer Savory (Satureja hortensis L.) Production as a Medicinal Plant in Mashhad Condition

به منظور بررسي مديريت هاي مختلف كودي بر توليد گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.) آزمايشي در سال زراعي 88-1387 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل: 1) كود بيولوژيك نيتروكسين (حاوي باكتري هاي ازتوباكتر و آزوسپريليوم) 2) ورمي كمپوست 3) كود بيولوژيك حل كننده فسفات (باكتري سودوموناس) 4) مخلوط كود بيولوژيك نيتروكسين با ورمي كمپوست 5) كود بيولوژيك نيتروكسين با حل كننده فسفات 6) كود بيولوژيك حل كننده فسفات با ورمي كمپوست 7) كود بيولوژيك نيتروكسين با حل كننده فسفات با ورمي كمپوست 8) كود شيميايي نيتروژن و فسفر و 9) تيمار شاهد (بدون استفاده از كود بيولوژيك و شيميايي) بود. با توجه به دارا بودن دو چين، اطلاعات با استفاده از طرح كرت هاي خرد شده در زمان تجزيه شد و چين هاي مختلف به عنوان كرت هاي فرعي و تيمارهاي كودي به عنوان كرت هاي اصلي در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه چين تاثير معني-داري بر صفات مورد اندازه گيري نداشت. استفاده از كود بيولوژيك باعث افزايش معني دار (05/0?p) اكثر صفات مورد بررسي در مقايسه با شاهد گرديد. بطوريكه بيشترين ارتفاع بوته با 51 سانتي متر در تيمار تركيبي نيتروكسين و باكتري حل كننده بدست آمد و كمترين ارتفاع بوته با 39 سانتي-متر نيز به تيمار شاهد اختصاص داشت. بنابراين چنين به نظر مي رسد كه كاربرد كودهاي آلي و بيولوژيك، مي تواند در افزايش بهبود خصوصيات كمّي مرزه موثر باشد.

In order to study the effect of fertilizer management on summer savory production, a field experiment was conducted at the Agricultural Research Station, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran during growing season of 2009. A randomized complete block design with three replications was used. Treatments included: 1) Nitroxin biofertilizer 2) Phosphate solubilizing bacteria 3) vermicompost 4) Nitroxin biofertilizer + Phosphate solubilizing bacteria 5) vermicompost + Nitroxin biofertilizer 6) Phosphate solubilizing bacteria + vermicompost 7) vermicompost + Nitroxin biofertilizer + Phosphate solubilizing bacteria 8) chemical fertilizer (Nitrogen+ Phosphate) and 9) control. Because of having two cuts during the experiment, collected data was analyzed as a split plot design in time which cuts allocated as sub plots and fertilizer treatments allocated as main plots. Results showed that different cuts had no significantly effect on all measured traits. Also inoculation of summer savory seeds with biofertilizers treatments had significant effects (P?0.05) on all measured traits except number of stem lateral branches per plant, percent of browse with flower and percent of essential oil. The combination of Nitroxin biofertilizer + phosphate suloblizing bacteria and control treatments had the highest (51 cm) and the lowest (39 cm) plant height, respectively. It seems that using biofertilizers alone or combined with other organic fertilizers will improve qualitative and quantitative characteristic of summer savory.