ارزيابي اثر كود هاي شيميايي و آلي بر ويژگيهاي رشدي، عملكرد و اجزاي عملكرد سه اكوتيپ كنجد (Sesamum indicum L.)

Evaluation of Effect of Chemical and Organic Fertilizers on Growth Characteristics, Yield and Yield components of three Sesame Ecotypes (Sesamum indicum L.)

استفاده از كودهاي آلي سبب افزايش حاصلخيزي خاك، بهبود رشد و توليد در گياهان زراعي مي شود. به اين منظور آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در شرايط گلخانه اجرا شد كه در آن فاكتور اول سه اكوتيپ كنجد (MSC3, MSC6, MSC7) و فاكتور دوم شش تيمار كودي شامل: كود توام شيميايي و دامي (216 گرم كود دامي و 1 گرم كود شيميايي NPK)، كود شيميايي NPK (2 گرم)، كود دامي (228 گرم)، كود ورمي كمپوست (192 گرم)، كود كمپوست گرانوله گوگردار (192 گرم) در هر گلدان و شاهد (عدم مصرف كود شيميايي و آلي) بود. نتايج نشان داد كه صفات مورفولوژيك، وزن دانه و اجزا آن تحت تاثير تيمار هاي كودي معني دار شد، به طوري كه بيشترين ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه در بوته از اعمال تيمار توام كود شيميايي و دامي به دست آمد. اكوتيپ MSC3 با حدود 73 درصد افزايش نسبت به شاهد بيشترين زيست توده را در تيمار توام كود شيميايي و دامي داشت. بيشترين تعداد كپسول در بوته، تعداد دانه در كپسول، وزن صد دانه و وزن دانه در بوته به ترتيب با مقدار 2/21، 5/54، 257/0 و 95/1 نيز از اعمال تيمار توام كود شيميايي و دامي در اكوتيپ MSC3 به دست آمد. كمترين وزن دانه در بوته در تيمار شاهد و در اكوتيپ MSC7 و به مقدار 450/0 گرم در بوته حاصل شد. پاسخ سه اكوتيپ (MSC3، MSC6، MAC7) به كاربرد كود ورمي كمپوست روندي مشابه داشت به طوري كه وزن دانه در بوته در آنها بيشتر از يك گرم بود و در تيمار هاي كودي ديگر اين روند مشاهده نشد. ضرايب همبستگي صفات مورد بررسي نشان داد كه وزن دانه در بوته همبستگي مثبت و معني داري را با تعداد كپسول در بوته (**83/0 =r)، ارتفاع (**68/0 =r) و زيست توده (**51/0 =r) دارد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه تلفيق كودهاي آلي و شيميايي در بهبود خصوصيات رشدي و عملكرد در گياه كنجد موثر است.

Using organic fertilizers is cause increase soil fertility, improving crop growth and production. For this purpose a greenhouse experiment was carried out in factorial arrangement based on a completely randomized design with three replications during 2011 year. First factor included: three sesame ecotype (MSC3, MSC6, MSC7) and second factor was 6 fertilizer treatments that included: Incorporation manure and chemical fertilizer (216 g manure and 1 gram chemical fertilizer NPK), Chemical fertilizer (2 g NPK), Vermicompost (192 g), Manure ( 228 g), Compost Sulfur granules (192 g) per vase and Control (without any manure or fertilizer). Results indicated that different manure treatments had significant effect on morphological and yield components traits, as the most number and length branch per plant was obtained from incorporation manure and chemical fertilizer treatment. Appling incorporation manure and chemical fertilizer treatment had the most biomass in MSC3 ecotype that in comparison of control treatment was increased almost 73 percent. Consuming incorporation manure and chemical fertilizer treatment in MSC3 ecotype was also obtained the most capsule per plant (21.2), number seed per capsule (54.4), 100-seed weight (0.257 g) and seed per plant with (1.95 g). The least seed weight per plant with 0.450 g was observed in MSC7 ecotype from application of control treatment. Response of three sesame ecotype (MSC3, MSC6, MSC7) to applied vermin-compost manure was similar; as the amount of seed weight per plant was increased more than 1 g per plant in all these ecotypes and in others fertilizer treatments was not observed this trend. There was significant positive correlation between seed weight per plant and number of capsule per plant (r=0.83**), height (r=0.68**) and biomass (r=0.51**). The results showed that incorporation manure and chemical fertilizer was improved on growth and yield characteristics of sesame plant.