آثار آزادسازي تجارت بر رفاه مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان محصولات كشاورزي، مبادله‌ي آب مجازي و پايداري منابع: مطالعه‌ي موردي در استان فارس

Effects of trade liberalization on welfare of crop consumers and producers, virtual water trade, and resource sustainability: A case study in Fars Province

تجارت آزاد محصولات كشاورزي بر بهبود رفاه اقتصادي موثر است. تجزيه و تحليل اين سياست در سال هاي اخير يك هدف كليدي براي كشورهاي مختلف بوده است. از سوي ديگر، تجارت آب مجازي در سياست هاي آب گزينه يي براي استفاده‌ي پايدار از منابع آب، بـه‌ويـژه در مناطق خشك و نيمه خشك جهان از جمله ايران بوده است. اين مطالعه به بررسي تاثير دو سياست تجاري با و بي تجارت آزاد محصولات كشاورزي بر رفاه اقتصادي، دادوستد آب مجازي و پايداري منابع آب مي‌پردازد. اين تحليل با يك مطالعه‌ي موردي در استان فارس ايران و از راه يك مدل برنامه‌ريزي رياضي مثبت انجام شد. نتايج نشان داد كه تاثير سياست آزادسازي تجاري بر دادوستد آب مجازي مربوط به محصولات مختلف متفاوت است. به طور كلي اين سياست خالص صادرات آب مجازي را كاهش مي‌دهد و منجر به حفظ و پايداري منابع آب در مناطق مورد مطالعه مي گردد. علاوه بر اين، سياست آزادسازي تجاري منجر به اضافه شدن رفاه خالص مصرف كنندگان محصولات كشاورزي مي شود. با اين حال، افزايش رفاه خالص توليدكنندگان محصولات كشاورزي بستگي به تغييرات الگوي كشاورزي مناطق كشت قبل و بعد از اجراي اين سياست دارد.

The free trade for agricultural products has improving effects on the economic welfare. Analyzing this policy was a key goal for many countries in the last decade. On the other hand, the virtual water trade is discussed as an option in the water policy issues for sustainable use of water resources, especially in arid and semi-arid countries such as Iran. This study examined the effects of two policies including with and without trade liberalization of agricultural productions on economic welfare, virtual water trade and water resources sustainability. This analysis was carried out using a positive mathematical programming model as a case study in Fars Province, Iran. Results showed that the trade liberalization affects virtual water traded by various crops differently. Overall, this policy reduces the net virtual water export and secures the water resources sustainability in the studied area. Moreover, trade liberalization policy improves the net welfare for crops consumers. However, the net welfare for crops producers is dependent on changes in the crop patterns before and after the policy implementation.