بررسي رعايت استانداردهاي ايمني و دزيمتري مراكز تصويربرداري با پرتو ايكس بيمارستان ‌هاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي ايلام

Evaluating the implementation of standards for safety and dosimetry at x-ray imaging centers in hospitals belonging to Ilam University of medical sciences

مقدمه: رعايت استاندارد در مراكز تصويربرداري باعث كاهش دز بيمار و بالا رفتن كيفيت تصوير مي ‌گردد. شناسايي استانداردها و تعيين فاصله امكانات خود با آن ها جهت استانداردسازي مراكز يك ضرورت است. در اين مقاله ميزان رعايت استانداردها در مراكز تصويربرداري استان بررسي شده است. مواد و روش‌ ها: ميزان دز در ناحيه كنترل شده، تحت نظارت و كنترل نشده براي هر مركز اندزه ‌گيري شد. چك ليستي شامل 210 مورد با استفاده از مقادير استاندارد در جهان و ايران تهيه شده و به طور جداگانه براي هر مركز تكميل گرديد. سپس به تفكيك ميزان رعايت استاندارد در بخش وضعيت ساختمان و مصالح ساختماني، استفاده از وسايل و تجهيزات، حفاظت پرسنل و بيماران، رعايت حقوق بيماران، رعايت حقوق پرسنل براي همه بيمارستان ها محاسبه و به صورت درصد رعايت استاندارد ارايه شده است. با استفاده از پرسش نامه ميزان اطلاعات بيماران از اثرات پرتوها بررسي گرديده است. يافته‌ هاي پژوهش: ميزان دز در نواحي كنترل شده، تحت نظارت و كنترل نشده كليه مراكز در حد استاندارد بودند. به طور كلي ميزان رعايت استاندارد در بخش ساختماني مراكز تصويربرداري استان 9/64 درصد، ميزان رعايت استاندارد در تهيه و به كارگيري تجهيزات و وسايل 4/69 درصد، حفاظت پرسنل و بيماران 03/80 درصد، رعايت حقوق بيماران 7/81 و رعايت حقوق پرسنل تقريباً 100 درصد به دست آمده است. فقط 28 درصد مراجعه كنندگان به مراكز تصويربرداري در مورد اثرات پرتوها اطلاعات داشتند. بحث و نتيجه‌گيري: در اين پژوهش ميزان رعايت استاندارد و ميزان فاصله تا استانداردسازي كامل مراكز مشخص گرديد. ميزان فاصله با استانداردسازي كامل مراكز تصويربرداري استان در بخش ساختمان و مصالح ساختماني 1/35 درصد، در بخش تهيه و بكارگيري تجهيزات و وسايل 6/30 درصد، در بخش حفاظت پرسنل و بيماران 97/19 و رعايت حقوق بيماران 3/18 درصد مي‌ باشد و هم چنين 72 درصد از مراجعه كنندگان به مراكز تصويربرداري در مورد اثرات پرتوها بر سلول‌ ها بي اطلاع بودند.

Introduction: Implementation of standards for safety at imaging centers leads to dose reduction and improvement of imaging quality. Identification of standards and determining the shortages is a necessity for standardization. In this article, the imp-lementation of standards for safety at im-aging centers of Ilam province was studied. Materials & Methods: Dose rate was measured in the controlled, monitored and uncontrolled regions of each center under study. A checklist containing 210 items were prepared by using standard values in the world and Iran and were completed individually for each center. Then, the level of standard implementation was calculated at building and construction, preparation and usage of equipment, protection of staff and patients, patient rights and staff salaries sections for all hospitals and presented as percentage of standard implementation. Pat-ient’s knowledge about radiation effects was checked using the questionnaire. Findings: Dose rate was standard in contro-lled, monitored and uncontrolled regions of all centers. Generally, the stan-dards level in Ilam imaging centers were obtained at sections under study as follow: Building and construction 64.9 ?, prep-aration and usage of equipment 69.4?, protective staff and patients 80.03?, rights of patients 81.7? and staff rights near-ly100%. Only 28% of the patients referring to imaging centers were aware of the effects of radiation. Discussion & Conclusion: In this study, the level of standard and distance to the full level of standardization were determined at all centers. The level of gap with complete standardization of imaging centers in the province were 35.1? at building and const-ruction, 30.6? at preparing and application of equipment, 19.97? at protection of staff and patients, 18.3% at patient rights sec-tions. Also, 72% of the patients were una-ware about the effects of radiation on body.