تعيين مرز پهنه هاي خطر زمين لغزش در مسيرآزادراه خرم آباد- پل زال با روش تحليل سلسله مراتبي- فازي

Determining landslide zones in Khorramabad- Pole Zaal freeway by using Hierarchical Analysis – Fuzzy Logic method

يكي از مخاطرات مهم طبيعي كه راه هاي ارتباطي را در مناطق كوهستاني تهديد مي‌كند، ناپايداري‌هاي دامنه اي و زمين لغزش‌هاست. اين پديده در زمان احداث جاده‌ها به واسطه برهم زدن تعادل دامنه‌ها فراواني بيشتري را نشان مي‌دهد. آزادراه خرم آباد – پل زال جزيي از مسير ترانزيتي شمال – جنوب كشور است كه سيستم حمل و نقل اين مسير از نظر حركات توده اي دچار تهديد شده است. در اين تحقيق ابتدا عوامل هشت‌گانه شيب، جهت، بارندگي، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبكه زهكشي، كاربري اراضي و سنگ شناسي به عنوان عوامل موثر در بروز زمين لغزش‌هاي منطقه تشخيص داده شدند. پس از تهيه لايه هاي اطلاعاتي با استفاده از پارامترهاي فوق و تطبيق هر كدام از اين لايه‌ها با لايه پراكنش زمين لغزش‌ها، نقشه پتانسيل خطر با روش سلسله مراتبي (AHP) و طبقه بندي با روش فازي به كمك قابليت مدل سازي و تحليل فضايي بالاي سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS) تهيه شد. به منظور ميزان كارايي مدل، با استفاده از تكنيك Cross tabulate area، ميزان تطابق پهنه هاي خطر با لغزش‌هاي رخ داده محاسبه شد. نتايج به دست آمده از مدل و تطبيق آن با لغزش‌هاي روي داده در مسير راه، ضمن كارايي مناسب مدل در شناسايي پهنه هايي با خطر زياد (42?) و خيلي زياد (15?)، بيانگر آن است كه در كنار عامل شيب و سنگ شناسي به عنوان عوامل اصلي رخداد لغزش، احداث جاده وقوع لغزش‌ها را تشديد نموده است.

Road networks are threatened in the mountain areas through two major natural hazards, Slope instabilities and landslides. During construction of roads, this phenomenon shows more frequency due to disturpting the slope equilibrium. Khorramabad- Pole Zaal freewayy is a part of the Iran’s north-South transit route which is threatened through (by) mass movements. In this research at first the eight factors including slope, aspect, precipitation, road, faults, stream, land use and lithology were identified as factors that caused the landslides of area. After providing data base of spatial layers in GIS, using the above parameters and adjusting each of the layers with layer of landslide distribution, potential hazard map was prepared by Analytical Hierarchy Process Model (AHP) and fuzzy classification and using Geographic Information System (GIS). To the performance of the model, using the technique Cross tabulate area؛ as one of the ArcGIS operators, was calculated compliance rate the risk zone with landslide occurred. The results of the model and its implementation with the landslides occurred on the road، the suitable performance of the model in identifying high-risk areas (42%) and very high (15%), Indicate that the slope and lithology as the main factor in the occurrence of landslides, road construction has intensified. construction road landslide occurrence has intensified.