ارزيابي نقش سرمايه اجتماعي در كاهش اثرات سانحه زلزله دردهستان سجاسرود- شهرستان خدابنده

Evaluation of the Role of Social Capital in Reduction of Earthquake Disaster consequences in Sojasrood County Khodabande Township

سرمايه اجتماعي به عنوان يك مفهوم فرارشته‌اي در چند دهه اخير در تحليل‌هاي اجتماعي و اقتصادي پيرامون توسعه روستايي مطرح شده و به نقش ساختارهاي اجتماعي محلي از قبيل روابط متقابل، شبكه‌ها و نهادهاي محلي، نگرش، انسجام و اعتماد تاكيد دارد. هدف از انجام اين تحقيق ارزيابي نقش سرمايه اجتماعي در كاهش ميزان آسيب‌پذيري ناشي از سانحه زلزله است. به اين منظور، از 3510 خانوار ساكن در دهستان سجاسرود، با استفاده از فرمول اصلاح شده كوكران تعداد 186 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شده است. پايايي داده‌هاي مورد استفاده با بهره گيري از آلفاي كرونباخ به ميزان 857/0 محاسبه شده است. براي نيل به اين هدف، از روش تحقيق توصيفي- تحليلي مبتني بر تكميل پرسشنامه در بين سرپرستان خانوار بهره گرفته شده و براي تجزيه و تحليل داده‌ها از روش‌هاي آماري همبستگي اسپيرمن، آزمون t، فريدمن و تحليل واريانس استفاده شده است. نتايج حاصله از تحليل آماري نشان مي دهد كه همه ابعاد سرمايه اجتماعي در بين خانوارهاي نمونه از سطح مطلوب پايين تر مي‌باشد. به طوري كه، در ابعاد شبكه‌هاي محلي و انسجام اجتماعي حتي از حد متوسط نيز پايين‌تر است. تحليل مهمترين ابعاد سرمايه اجتماعي تاثيرگذار در كاهش آسيب‌پذيري زلزله از ديدگاه پاسخگويان نشان مي‌دهد كه شاخص‌هاي شبكه‌ها و نهادهاي محلي، اعتماد و مشاركت و همكاري با دارابودن ضرايب استاندارد منفي به ترتيب با مقادير 331/0-، 123/0-، 219/-0 بيشترين و شاخص‌هاي نگرش مردم (163/0) و انسجام اجتماعي با (239/0) نيز كمترين تاثير را در كاهش آسيب پذيري روستاهاي نمونه داشته اند.

Social Capital as a multidisciplinary concept has been emphasized in recent decades in social and economic analyses on rural development; and emphasizes the role of local social structures such as reciprocity, networks and local institution, attitude, cohesion and trust. The aim of this study is the evaluation of the role of social capital in reducing vulnerability of rural settlements that originated from earthquake disaster. The reliability of used data has been calculated 0.875 by Cronbach’s, appha. For this purpose, from a total number of 3510 settled households in Sojasrood County, 180 cases were selected as a sample by using modified Cochran formula. To achieve this objective, descriptive- analytical method based on a questionnaire among heads of households have been used; and for data analysis statistical methods such as Spearman correlation, one sample T test, Friedman and ANOVA tests were used. The results of statistical analysis indicate that the levels of all dimensions of social capital among sample households are lower than desirable level. So that, social capital in the aspects of local networks and social cohesion is even lower than the average. The analysis of the most important aspects of social capital, effective in reducing seismic vulnerability, indicates that from the perspective of the respondents, the local networks and institutions, participation and cooperation and trust indicators having negative standardized coefficient values of -0.331, -0.219 and -0.123 respectively, have had the most effect in reducing Vulnerability and the indicators of people attitude (0.163) and social cohesion (0.239) have had the lowest impact on reducing earthquake Vulnerability in sample rural.