بررسي تطبيقي جايگاه و كاربرد زبان‌هاي فارسي و كردي در افراد دو زبانه در شهرستان شيروان چرداول

Comparative Study of the Status and Use of Persian and Kurdish Bilinguals in Shirvani Cherdavel

يكي از موضوعات بحث‌برانگيزي كه توجه بسياري از محققان و كارشناسان را در دهه‌هاي اخير به خود جلب كرده است، بحث دو‌زبانگي است. هدف از انجام اين تحقيق بررسي ميزان استفاده مردم از دو زبان فارسي و كردي در موقعيت‌هاي رسمي و غير رسمي در شهرستان شيروان چرداول است و اينكه آيا مي‌توان آن را مصداق دوزبانگي كامل يا ناقص به شمار آورد؛ بدين معني كه آيا ميزان استفاده از زبان‌هاي كردي و فارسي در ميان زنان و مردان با تحصيلات متفاوت، از بي‌سواد تا دكتري و نيز دامنه سني كودكان زير 11 سال تا افراد بالاي 51 سال، در موقعيت‌هاي رسمي و غير رسمي تفاوت دارد؟ و اگر پاسخ مثبت است، ميزان استفاده از زبان‌هاي فارسي و كردي در گروه‌هاي مختلف چگونه است؟ براي اين منظور 394 آزمودني از مناطق مختلف اين شهرستان به صورت تصادفي انتخاب شدند. آزمودني‌ها بر‌اساس گروه سني (كودك: زير 11 سال؛ نوجوان: 12-16؛ جوان: 17-29؛ ميانسال: 30 -50 و مسن: بالاي 51 سال)، سطح تحصيلات (بي‌سواد، ابتدايي، راهنمايي، دبيرستان، ديپلم، فوق ديپلم، ليسانس، فوق ليسانس و دكترا) و جنسيت (زن و مرد) انتخاب شدند. در اين تحقيق از پرسش‌نامه الگوي پژوهشي پاراشر (1980) استفاده شده است. از آزمودني‌ها خواسته شد كه دو گونه زبان فارسي و كردي را بر‌اساس يك ميزان چهار‌گزينه‌اي «هميشه»، «اغلب»، «بعضي‌وقتها» و «هيچ‌وقت»مشخص كنند. پرسش‌نامه، حاوي 36 سوال بود كه بر‌اساس درجه رسميت حوزه‌ها (خانواده، دوستي، همسايگي، داد‌و‌ستد، آموزشي و اداري) به‌ترتيب از غير رسمي به رسمي مرتب شدند. پس از جمع‌آوري پرسش‌نامه‌ها، اطلاعات توسط كامپيوتر پردازش شد. روش‌هاي آماري خي‌دو، كندال،آزمون تي‌جفت و واكاوي واريانس يك‌سويه، براي تجزيه و تحليل يافته‌هاي تحقيق به‌كار گرفته شد. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه اختلاف در استفاده از دو زبان فارسي و كردي به وسيله گروه‌هاي مختلف سني، تحصيلي و جنسي از نظر آماري معنادار است.

One of the most controversial topics, which has attracted many researches and scholars in the recent decades is bilingualism. The aim of this research is studying the use of Persian and Kurdish in the formal and informal situations in Cherdavel Shirvan. To achieve this, 394 testee were selected randomly from Cherdavel Shirvan. The testees were selected according to the age group (children under 11, adolescent 12-16, youth 17-29, middle age 30-50,and old above 51),education level (illiterate, primary, guidance school, high school, Diploma, associate diploma, bachelor, master, PhD), and gender (male and female). In this research, Parasher questionnaire has been used. The testees were required to determine the Kurdish and Persian on the basis of multiple choices “always”, “often”, “sometimes” and “never”. The questionnaire contained and 36 questions, which are ordered according to the formality of fields (family, friendship, neighborhood, educational and official interaction) from informal to formal. After collecting the questionnaires, the data were processed by the software. Statistical methods such as X2, Kendall, pair T-test, and unilateral variance were used to analyze the data. The findings showed that using Persian and Kurdish by different age, education and gender groups is statistically significant.