بررسي و نقد نظر گولدسيهر درباره اثرپذيري ابن‌عباس از جيلان‌بن‌فروه در فهم مفردات قرآن

A Critical Study of Goldziherʹʹs View Concerning The Influence of Jilan ibn Farvah on Ibn ʹʹAbbas in Understanding Quranic Lexicons

پيشينه مفردات‌ پژوهي قرآن كريم به سال‌ها و دهه‌هاي آغازين صدر اسلام بازمي‌گردد. در ميان صحابه رسول خدا(ص) پس از امام علي(ع)، عبدالله‌بن‌‌عباس را بايد مشهورترين و برجسته‌ترين مفسّر قرآن برشمرد. با وجود شواهد و قراين روشن و استوار در تبيين جايگاه و نقش ارزنده ابن‌عباس در تفسير مفردات قرآن و اتكاي او به منابع اصيل عربي از جمله اشعار و ضرب‌المثل‌ها، برخي همچون ايگناس گولدسيهر با طرح برخي توهّمات، اصالت ميراث تفسيري ابن‌عباس در شرح واژگان قرآن را زير سوال برده و بيشتر آن را نتيجه پرسش‌هاي او از شخصي به نام ابوجلد، جيلان‌بن‌فروه، دانسته‌اند. اين پژوهش بر آن است تا ضمن طرح اين‌ ادّعا، بر پايه پاره‌اي شواهد و گزارش‌هاي روايي و تاريخي، نادرستي آن را اثبات نمايد.

The survey on Quranic Lexicons dates back to the early years and decades of early Islam. Abdollah Ibn ʹAbbas can be considered the most famous and outstanding Quranic interpreter of all Prophetʹs Companions with the exception of Imam Ali. Some like Ignaz Goldziher - bringing up a number of illusions and without considering the so many firm and obvious reasons and evidences confirming the valuable role and status of Ibn ʹAbbas in interpreting Quranic Lexicons and confirming his reliance on genuine Arabic sources including Pre-Islamic Poetry and proverbs – have raised doubts about the genuineness of Ibn ʹAbbasʹs interpretation heritage of lexicology. They believe that it is the outcome of his questions from a person named Jilan ibn Farvah. This survey tries to prove the inaccuracy of the claim according to some historical and narrative reports and evidences.