ارزيابي و برآورد پتانسيل ساده تجاري ميان ايران و كشورهاي عضو سازمان همكاري شانگهاي

iran s trade potential with sco member countries

يكي از روش‌هاي توسعه تجارت خارجي هر كشور، شناخت دقيق پتانسيل هاي اقتصادي- تجاري شركاي تجاري عمده و راه-هاي رساندن حجم و تركيب تجارت خارجي اعم از صادرات و واردات به سطح مطلوب آن است. بر اين اساس، در اين تحقيق، از بين روش‌هاي مختلف برآورد پتانسيل تجاري، از روش «برآورد ساده با استفاده از آزمون مشابهت» استفاده شده است. مهم‌ترين متغيرهاي مورد بررسي، حجم مبادلات غيرنفتي بين ايران و كشورهاي عضو سازمان همكاري شانگهاي [1] و معرفي كالاهاي پتانسيل دار غيرنفتي در تجارت ايران با اين كشورها است. اين مقاله به دنبال تعيين پتانسيل تجاري غيرنفتي ايران با كشورهاي عضو اين سازمان بر اساس كدهاي شش رقمي HS [2] در دوره زماني 2007-2003 مي باشد. هم چنين براي تعيين درجه تشابه صادرات و واردات غيرنفتي ايران با كشورهاي عضو اين سازمان و نيز جهت تعيين پتانسيل معمولي، شاخص كسينوس [3] مورد استفاده قرار گرفته است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه درجه تشابه صادرات و واردات غيرنفتي بين ايران و كشورهاي عضو شانگهاي بسيار كم مي باشد. هم چنين، نتايج برآورد ساده پتانسيل تجاري نشان داد كه ايران بيشترين پتانسيل تجاري غيرنفتي را در ميان كشورهاي عضو شانگهاي طي سال هاي مورد بررسي، با كشور چين و سپس به ترتيب با كشورهاي روسيه و هند داشته است. از طرف ديگر، ايران در تجارت غيرنفتي خود با برخي كشورهاي عضو سازمان شانگهاي- به خصوص سه كشور مهم چين و روسيه و هند- از پتانسيل تجاري غيرنفتي خود به طور كامل استفاده نكرده و هنوز ظرفيت بلااستفاده وجود دارد.