زندگي روزمره بدون تلويزيون و جايگزين‌هاي تلويزيون در زندگي

Daily Life without Television and Television Alternatives in Life

اين پژوهش براي شناخت جايگاه تلويزيون در ميان خانواده‌هاي ايراني و بررسي واكنش‌هاي اوليه افراد به زندگي روزمره بدون تلويزيون و جايگزين‌هاي آن، به شكل تحقيقي شبه تجربي انجام شده است. براي دستيابي به ميزان اهمّيت تلويزيون در زندگي خانواده‌هاي ايراني اين سوال مطرح شد كه دلايل و ميزان تماشاي تلويزيون براي مشاركت كنندگان چيست؟ سپس از آن‌ها خواسته شد به مدت دو هفته تماشاي تلويزيون را متوقف و اطلاعاتي مربوط به شرايط زندگي و احساس خود را از نبود تلويزيون بيان كنند. چارچوب مفهومي اين تحقيق بر پايه نظريه‌هاي مربوط به استفاده و رضامندي، نظريه كاشت، نظريه وابستگي مخاطب، نظريه اوقات فراغت، نظريه اقناع، نظريه انتقادي نيل پستمن و ديدگاه‌هاي سيد مرتضي آويني درباره تلويزيون شكل گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد كه دلايل خانواده‌هاي ايراني براي تماشاي تلويزيون شامل اولويت دادن به برنامه‌اي خاص و شرايط شخصي هر انسان است. پيامدهاي حذف تلويزيون در خانواده‌ها را مي‌توان در تنوع در عملكردها، آرامش بيشتر، تغيير در سطح ارتباطات انساني، برنامه‌ريزي دقيق در زندگي روزمره و جايگزيني فعاليت‌هاي شخصي و رسانه‌اي ديگر مشاهده كرد. پيامد اصلي اين كار، تغيير جايگاه تلويزيون در زندگي خانواده‌ها، افزايش نظم در زندگي و تغيير در نحوه گذران اوقات فراغت است. همچنين با وجود تغييرات خوشايند در سبك زندگي خانواده‌ها، پس از پايان دوره آزمايشي حذف تلويزيون، افراد تمايلي به تكرار مجدد آن ندارند.

The present research aims to examine television status in Iranian families and individuals’ first reaction to a no-TV life proposition and this media’s possible alternatives. To find the significance of television in Iranian families’ lives, this question was posed: why do you watch TV and how much during a typical day? Then, the respondents were asked to stop watching TV for a couple of weeks and describe their life and feelings during this period of time. The conceptual framework was build around a number of theories, including “Use and Gratification Theory”, “Cultivation Theory”, “Dependent Audience Theory”, “Leisure Time Theory”, “Persuasion Theory”, “Nill Postman Critical Theory” as well as viewpoints of “Shahid Avini” on television. Research findings indicate that Iranian families’ reasons for watching television include prioritizing a certain program and individual’s personal situation. The consequences of a no-TV life for the families could be classified into the following categories: diversified performances, calmer life, change in the individual communications with others, exact planning in daily life and replacing the gained free times with personal and other media-related activities. The main effects on these families were a change in the status of television in their lives and increased discipline in their lives as well as a change in spending leisure times. The findings indicate that despite pleasant changes the no-TV circumstances brought to their lifestyle, these families were reluctant to repeat this no-TV experience.