بررسي رابطه ميزان كورتيزول بزاقي با پريودنتيت متوسط تا شديد

Salivary cortisol levels and moderate to severe periodontitis

خلاصه: سابقه و هدف: بيماريهاي پريودنتال از شايع ترين بيماري هاي حفره دهان هستند. هدف از اين تحقيق بررسي رابطه ميزان كورتيزول بزاق با بيماري پريودنتيت متوسط تا شديد در مراجعه كنندگان به بخش تشخيص دانشكده دندانپزشكي دانشگاه آزاد اسلامي تهران در سال 1390 بود. مواد و روش ها: اين مطالعه از نوع مورد- شاهدي بود.30 بيمار مبتلا به پريودنتيت متوسط تا شديد به عنوان گروه مورد و 30 فرد سالم در گروه شاهد قرار گرفتند .اين افراد به تست مقياس بيمارستاني اضطراب و افسردگي (HAD Scale) پاسخ دادند، همچنين شاخص هاي پريودنتال از جمله كنترل پلاك (PI) عمق پاكت (PPD) و ميزان ازدست رفتن چسبندگي كلينيكي (CAL) سنجيده شد. يك سي سي نمونه بزاق هر بيمار جمع آوري و ميزان كورتيزول بزاق آن به روش ELISA بررسي گرديد. بيماران در هر گروه از لحاظ عوامل مداخله گر مشابه سازي شدند و جهت بررسي يافته ها از آزمون كاي دو و oddʹs Ratio استفاده شد. رابطه بين نتايج تست HAD و ميزان كورتيزول بزاقي با استفاده از ضريب همبستگي Pearson بررسي شد. يافته‌ها: ميزان سن در گروه مورد 92/7 ± 77/41 و در گروه شاهد 94/7 ± 73/40 بود. ميزان امتياز آزمون HAD در گروه مورد 10/6± 07/14 و در گروه شاهد24/4 ± 27/11 بود و ارتباطي بين وضعيت استرس- افسردگي با ميزان كورتيزول مشاهد نشد. (7/0 > p) و (01/0 =r). نقطه برش ميزان كورتيزول بزاقي با روش منحني ROC به ميزان 7/5 نانو گرم بر ميلي ليتر بدست آمد.17 نفر (7/56 درصد) از افراد گروه مورد و 4 نفر(3/13 درصد) از گروه شاهد كورتيزول بزاقي بيش از نقطه برش داشتند و تفاوت بين دو گروه معني دار نبود. (0005/0 > P) نتيجه گيري: بنظر مي رسد بين ميزان كورتيزول بزاقي و بيماري پريودنتيت متوسط تا شديد ارتباط وجود دارد، تحقيقات همگروهي و يا تجربي در اين زمينه توصيه مي شود. كليد واژه ها: پريونتيت،هورمون هاي فوق كليوي، بزاق

Abstract: Background and Aim: Periodontal diseases are the most prevalent diseases of the oral cavity. The objective of this study was to evaluate the association between the salivary cortisol levels with moderate to severe periodontitis in patients referring to Oral Medicine Department of Dental Branch of Islamic Azad University of Tehran. Materials and Methods: This study was case control. Thirty patients with moderate to severe periodontitis were selected as case group and 30 patients were selected as control group. They answered hospital anxiety and depression scale (HAD scale) stress questionnaire. Periodontal indices such as plaque index and pocket probing depth and clinical attachment loss were assessed. Each subject provided a saliva sample of 1ml and the cortisol level was assessed by ELISA method. Both groups were matched regarding confounding variables (age, sex and smoking). Data were analyzed using chi-squared test and using Odds Ratio. Correlation between HAD scale results and salivary cortisol level was assessed using Pearson correlation test. Results: The mean age of case group was 41.77 ± 7.92 and the mean age of control group was 40.73 ± 7.94. Cut off point of salivary cortisol level was determined as 5.7 ng/ml by ROC curve method. There were 17 patients (56.7%) in case group and 4 in control group (13.3%) who exhibited salivary cortisol level over 5.7 ng/ml (p < 0.0005). The mean of HAD scale was 14.07 ± 6.10 in case group and 11.27 ± 4.24 in control group. Conclusion: The results indicate that there is a significant positive association between elevated salivary cortisol levels and moderate to severe periodontitis. This finding justifies further cohort studies or clinical trials. Key words: Saliva; Adrenal Cortex Hormones; Periodontitis