اولويت بندي عوامل موثر بر زمين لغزش و تهيه نقشه خطر آن با استفاده از مدل فرايند تحليل سلسله مراتبي ( مطالعه موردي: حوضه كشوري )

• Prioritization of landslide effective factors and its hazard mapping using AHP model (A case study: Keshvari watershed)

شناسايي عوامل موثر در وقوع زمين‌لغزش در يك حوضه و پهنه‌بندي خطر آن يكي از ابزارهاي اساسي جهت مديريت و اجتناب از خطر مي‌باشد. حوضه آبريز كشوري با مساحت 345 كيلومتر‌مربع در20 كيلومتري جنوب شرق خرم‌آباد جز زاگرس چين‌خورده است و با توجه به نوع سازند‌هاي زمين‌شناسي، وضعيت توپوگرافي، لرزه‌خيزي و اقليم، از پتانسيل لغزشي بالايي برخوردار مي‌باشد. به منظور بررسي پايداري دامنه‌ها در اين حوضه ابتدا لغزش‌هاي حوضه شناسايي و ثبت گرديدند. با قطع نقشه‌هاي عوامل موثر بر لغزش با نقشه پراكنش زمين‌لغزش‌ها، تاثير هر يك از عوامل شيب، جهت شيب، ارتفاع، زمين‌شناسي، بارش، كاربري اراضي، فاصله از گسل و آبراهه به ناپايداري شيب‌ها در محيط نرم‌افزار ArcGIS با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) برآورد گرديد. بر اساس نتايج پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش با روش تحليل سلسله مراتبي به ترتيب 9/5، 2/38، 1/38، 79/15 و 01/2 درصد از مساحت منطقه در كلاس‌هاي خطر خيلي كم، كم، متوسط، زياد و خيلي زياد قرار گرفته است.

Identify the effective variables on landslides occurrence in the basin and zoning its hazard is one of fundamental methods for management and avoiding the risk. Keshvari watershed with an area about 345 km2 is located in the 20 kilometers far from the south east of Khorram Abad city in Lorestan province. According to the tectonic and old basins division of Iran, this basin is part of folded Zagros and based on geological formations, topography, siesmology and climate, this basin is prone to landslide occurrence. In order to check the stability of slopes in this basin, in the first step landslide prone areas were identified. By merging the effective factors including slope, aspect, altitude, geology, earthquake, rainfall, landuse and distance from the fault and drainages on landslide with the landslide distribution map, impact of each of these factors assessed in ArcGIS software and then these factors were prioritized using AHP model. According the results of using the AHP in landslide risk zonation, 5.9, 38.2, 38.1, 15.79 and 2.01 percent of the area are located in very low, low, medium, high and very high risk classes respectively.