روابط سلجوقيان و عباسيان (ملكشاه و المقتدي)

The relationship between the Abbasid and Seljuk

پس از فروكش كردن آخرين مقاومت‌هاي وابسته به نظام ساساني، كشور ايران جزيي از بخش شرقي سرزمين‌هاي خلافت گرديد. در ابتدا براي اداره هربخش از سرزمين‌هاي شرقي خلافت، عاملاني از طرف خليفه مسلمين اعزام مي‌گرديد. اين عاملان به عنوان نمايندگان تام‌الاختيار خليفه عمل مي‌كردند. از زمان طاهريان رابطه خليفه با امراي مستقل آغاز گرديد و در دوران يعقوب ليث، امارت استكفا تبديل به امارت استيلا شد، و امرا از چنان قدرتي برخوردار گرديدند كه مي‌توانستند خلفا را تعويض، وخود جانشيني را تعيين كنند. از دوره آل بويه، سلطنت وخلافت با هم آشتي كردند. آل بويه با وجودي كه شيعه بودند خلفا را به رسميت شناختند و در مقابل خلفا آل بويه را پذيرفتند. در دوره سلاجقه اين رابطه به هم نزديكتر گرديد و خليفه و سلطان به عنوان مكمل يكديگر عمل مي‌نمودند. در تحقيق حاضر سعي شده است تا روابط ملكشاه سلجوقي، بزرگترين سلطان سلجوقي كه به دستياري خواجه نظام‌الملك بر تخت سلطنت نشسته بود و خليفه المقتدي به تصوير كشيده شود. اين روابط به صورت كامل و يك دست (از ابتداي سلطنت 465ه.ق تا مرگ ملكشاه485 ه. ق) در هيچ متني نيامده است. لذا با مراجعه به مراجع واشارات پراكنده آنها سعي شده است تا موضوع به روشني تبيين و تحليل شود.

After the defeat of last resistance, of Sasanid dependent territories by Arabs, Iran became a part of eastern section of caliphate territory. In order to govern the section, at the beginnings, some agents who were plenipotentiaries, were sent there by khalifa. After Taherid era some chang took place in relationship between those governers and khalifa. From taherid period some semi-independent governer took shape which taheryan was one of them. In Yagub leyth period Emyrat of Estekfa chang to Istilae. In this kind of governer ship , the governer got much power and even the could interfere in khalifa appointment or euendismissing them. Since ale Buyid era, the made up a god relationship with caliphate and they recognized caliphate, and vice versa. Those relations improved in Slajugh period , so that khalifa and sultan would compel monetarily. In current research it has been tried to illustrate the relations between Malek shah Seljuk, the gratest Seljuk sultan who got the throne with the assistance khajeh Nezamalmulk, with khalifa almgtdy. Since this the relations have not been mention has not been cited clearly in historical books. I have tried to examine it through other related sources.