آشكارسازي مواد منفجره نيتروآروماتيكي با استفاده از تركيبات فلويورسنت

با توجه به اهميت و لزوم آشكارسازي مواد منفجره در عمليات مين يابي و مهمات عمل نكرده، طي ساليان گذشته تقريباً از تمام روش هاي تجزيه اي جهت آناليز انواع مواد منفجره استفاده شده است. در بين اين روش هاي تجزيه اي، روش فلويورسانس از قابليت هاي منحصر به فردي برخوردار است كه منجر به پژوهش هاي زيادي در اين زمينه شده است. در اين تحقيق از فليوروفورهاي پيرن، فنول رد، مالاشيت گرين، متيلن بلو و فلورسين به عنوان تركيبات فلويورسنت و از تركيبات نيترو آروماتيك TNT، 2,4-DNT، 4-NT، TNB و NB به عنوان خاموش كننده نشر فلويورسانس براي اندازه گيري ميزان خاموشي (ثابت خاموشي) با استفاده از رابطه ي استرن - ولمر استفاده شده است. به عنوان مثال ثابت هاي خاموشي (-1 M ) 33368، (-1 M ) 14086، (-1 M ) -4413، (-1 M ) 2214 و (-1 M ) 1757 به ترتيب براي فليوروفورهاي پيرن، فنول رد، مالاشيت گرين، متيلن آبي و فلوروسين در مقابل TNT محاسبه شد. با توجه به نتايج به دست آمده پيرن و فنول رد با داشتن ثابت خاموشي بزرگ به عنوان فليوروفورهاي حساس شناخته شده و استفاده از اين تركيبات جهت ساخت انواع سنسور نوري و غشا در كاربردهاي ميداني و آزمايشگاهي براي آناليز انواع مواد منفجره پيشنهاد مي شود.

Nowadays, all of the analytical methods have been used for analysis and detection of explosives, because of their importance in demining and unexploded ordnances operations. Fluorescence technique is one of the analytical methods that caused a lots of researches in the mentioned applications. In present study, the fluorophores such as pyrene, phenol red, malachite green, methylene blue and fluorescein as the fluorescent compounds and TNT, 2,4-DNT, 4-NT, TNB and NB as the nitro aromatic compounds were used to measure the fluorescence quenching (Stern–Volmer constant) using the Stern-Volmer relation. For example, quenching constants for the fluorophores pyrene, phenol red, malachite green, methylene blue and fluorescein versus TNT were calculated 33368 M-1, 14086 M-1, 4413 M-1, 2214 M-1, and 1757 M-1 respectively. According to the results, the maximum amount of quenching constants were achieved for pyrene and phenol red as the sensitive fluorophores. So it can be concluded that these compounds are suitable for manufacturing various optical sensors and membranes for field and laboratory analysis of explosives.