تصميم گيري چندمعياره مبتني بر سناريو براي برنامه ريزي بلندمدت توليد برق در ايران

Multi-Criteria Decision Making Based on Scenario planning for Iran Long-Term Power Planning

با توجه به اهميت تصميم گيريهاي علمي در برنامه ريزيها، اين مقاله به ارايه يك چارچوب نظام مند براي تصميم گيري در برنامه ريزي بلندمدت توليد برق مي پردازد. بر اين اساس سناريوهايي براي 20 سال آينده توليد برق در ايران توسط نرم افزار LEAP، طراحي گرديده و براي انتخاب سناريو برتر از روش تحليل سلسله مراتبي گروهي (AHP) كه مبتني بر نظرات متخصصين مي باشد، استفاده شده است. از آنجا كه منابع انرژي براي توليد برق در ايران به سه دسته كلي فسيلي، هسته اي و تجديدپذير قابل تقسيم هستند، سه سناريو كه هركدام مبتني بر يكي از منابع ياد شده مي باشد، طراحي شده است. براي مقايسه سناريوها معيارهاي متنوعي از مقالات متعدد گردآوري شدند و براي در نظر گرفتن شرايط بومي در تصميم گيري، چشم اندازها، سياستها و قوانين كشور بررسي و معيارهاي بومي تصميم گيري استخراج گرديدند. در نهايت با جمع آوري نظرات گروهي از متخصصين حوزه هاي گوناگون انرژي الكتريكي، به كمك نرم افزارExpert Choice سناريوها رتبه بندي گرديدند. نتايج به دست آمده بيانگر برتري سناريو فسيلي نسبت به دو سناريو ديگر در شرايط فعلي مي باشد و سناريو تجديدپذير اولويت دوم را داراست. طبق اين بررسي در ايران مسايل زيست محيطي همچنان كم اهميت ترين معيار تصميم گيري است. درحاليكه معيارهاي فني و اقتصادي موثرترين عوامل تصميم گيري هستند.

Considering the importance of scientific decision-making for planning, in this article a decision making framework for long term electricity generation planning, are studied. For this purpose, using LEAP software, some scenarios are designed for 20 years power generation planning in Iran. These scenarios are evaluated using Analytical Hierarchy process (AHP), which is based on expert opinions. Because the energy resources in Iran could be categorized as fossil, nuclear and renewable resources, three scenarios each based on one of resources is designed. Different criteria for evaluating scenarios are extracted from various papers. Also in order to consider local conditions in decision making, Indigenous criteria are extracted from visions, policies and laws of Iran. Finally experts’ opinions are collected and scenarios are prioritized by Expert Choice software. The results indicate according to the opinion of expert group, fossil resources is the most appropriate scenario for Iran power planning and renewable scenario is the second priority. According to this study the least important issue for energy planning is environmental issue, Whereas Technical issues and economic issues respectively are the most effective factors for decision-making in Iran.