روابط سياسي ايران ساساني و قبايل صحراگرد شرقي در بحبوحه ي هجوم اعراب

Political relationship between Sasanid and Eastern nomadic tribes during Arabs invasion

اقوام صحاري آسياي مركزي و حتي دوردست‌هاي آن، يعني چين، در جستجوي سرزمين و مكان جديد به سوي غرب مهاجرت كردند. آنها در مسير مهاجرت خود با امپراتوري ساساني برخورد كردند، كه در طي آن بيش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمد و شد سفرا، ميان آنها ادامه يافت. كوشانيان، خيوني‌ها، كيدارها، هياطله، و تركان مهم‌ترين همسايگان ايران در ادوار مختلف در دوره ساساني بودند و تنها تصرف ايران توسط اعراب مسلمان بود كه، رشته ارتباط آنها با ايران را از هم گسيخت. هر چند كه پس از اسلام، بعضي از اين اقوام نقش مهم خود را دوباره باز يافتند. از اواخر دوره ساساني، نام ترك بر همه زرد پوستاني كه از اين پس در ماورا النهر پديدار شدند اطلاق گرديد، و براي تمام اقوام زردپوست كه لهجه مشترك متقارب داشتند، لفظ ترك را به كار برده‌اند. در اين دوران پنج قوم را كه زبان واحد داشته‌اند، به نام ترك از آنها ياد كرده‌اند. اين اقوام عبارتند از: 1-تغزغز(توعوز-اغوز) 2-خرخيز(قرقيز) 3-كيماك 4-غز(اوغوز) 5-خرلخ(قراق-خلخ)1.

During Sasanian sovereignty there were some nomadic people who liued in eastern neighborhood of Iran . Seeking for new land and place , those tribes migrated from deserts of central Asia and even from China to west. In their migration course , they encountered sasanian empire. Kushanian, Khiunies , Kidars , Hiatele, and Turles were the most important neighbors of Iran during different periods at the time of Sasanian sovereignty . when Moslem Arabs possessed Iran the relation between them and Iran broke off , although during the post-Islam some of these nations restored their crucial role. From the end of sasanian period , every tawny man appeared hereinafter in " Turu" , and the word " Turu" was used for all tawny nations with a convergent common language have been regarded as " Turu". They include : 1) Taghzghaz (To’uz - Aghuz) , 2) Kherkhiz (kirghiz), 3) Kimau , 4) Ghaz (oghuz), Kharlakh (Gharagh-khalakh). Key words: Sasanid Iran, Turkish tribes, Central Asia, Arabs invasion, Third Yazdgerd