وزارت خواجه قوام الدين نظام الملك خوافي (836-903ق)

The ministery of Khajeh Ghavam-Al-Din Nezam -Al –Molk Khafi during the sultan Hossein Bayqara Timouri (911-875)

خواجه قوام‌الدين نظام‌الملك خوافي، فرزند مولانا شهاب‌الدين اسماعيل، يكي از وزيران سلطان حسين ميرزا بايقراي تيموري (842 – 911ق) بود كه نزديك به سي سال از عمر خود را در ديوان تيموريان به كارهاي مالي و ملكي سپري كرد. فعاليت‌هاي ديواني وي از دوران ابوالقاسم بابر ميرزا فرمانرواي هرات (853-861 ق)، آغاز شد و پس از آن در سلك خدمت گذاران سلطان ابوسعيد گوركاني (855-873ق) وارد شد. وي از سال 855ق كه سلطان حسين ميرزا بايقرا بر تخت هرات نشست به عنوان وزير فعاليت خود را آغاز كرد و تا سال 903 ق. كه به دستور سلطان تيموري به قتل رسيد، پيوسته يكي از وزيران ديوان اعلا در هرات بوده است. دوران نسبتاً طولاني وزارت وي منجر به بروز كشمكش‌ها و دسته‌بندي‌هاي سياسي در ساختار حكومتي تيموريان گرديد. در واقع مرگ وي نتيجه شدت اختلافات سياسي – مذهبي عناصر ترك و تاجيك بود. سلطان حسين ميرزا بايقرا نيز نتوانست اوضاع متشنج داخلي را تحت نظم و كنترل در آورد. شورش‌هاي داخلي زبانه كشيد و به دنبال آن يورش‌هاي ازبكان و دخالت آنان در اختلافات خانوادگي شاهزادگان تيموري، اوضاع را وخيم‌تر كرد، در نهايت با مرگ سلطان حسين بايقرا در 911ق. جانشين لايقي در ميان خاندان تيموري باقي نماند تا از سقوط هرات به دست ازبكان در سال 913 جلوگيري به عمل آورد.

KHajeh Qavam –AL-Din Nezam –Al-Molk KHafi ,the son of Molana SHahab AL –Din Ismaeel ,was one of Soltan Hussein Mirza Bayqara the Timurid vizier who spend about thirty years of his life in financial and governmental affairs. His administerative activities bgan at the time of Abolghasem Babur Mirza the governor of Heart (853 -861 A.H),and after that he became one of the servants of Sultan Abu Saeed Gurcani(855 -873 A.H). He began his activity as a vizier in 855 a.m when Sultan Hussain Mirza came to the throne of Heart . he was murdered by the order of Timurid Sultan,was one of the viziers of A,Ala Divan in Heart in 903AH. His long Visarat cause political disputes and grounings in the Timurid governmental structure. Infact,his death was the result of political and religious disputes between Turks and Tajics. Sultan Hossein Mirza Bayghara couldnot control the disorganized internalsitution.internal rebels and then Uzbek invaders. Their interference family disputes between Timurid princes worsened the situation. With the death of Sultan Hossein in 911 AH no competent successor was left in Timurid family to prevent the fall of Heart to Uzbaks in 913 AM.