چگونگي اهتمام و عنايت ايلخانان به شعايراسلامي (بررسي مورد حج)

Ilkhanids and the Islamic Rituals: Ilkhanids Efforts to held Haj Rituals

حج به عنوان يك فريضه مهم اسلامي و نيز از عوامل توجيه كننده قدرت و مشروعيت بخش همواره مورد توجه مسلمانان و سلاطين اسلامي بوده است. بر اين اساس طي دوران اسلامي ايران، اهتمام در تدارك و اعزام كاروانهاي حج، تعيين اميرالحاج و تامين امنيت مسير حركت كاروانهاي حج از وظايف حكام مسلمان تلقي مي‌گرديد. تهاجم مغولان به قلمرو اسلامي، از بين رفتن حكومت خوارزمشاهي و خلافت عباسي و در نهايت برپايي دولت ايلخاني در ايران موجب پديد آمدن وضعيت جديدي در ارتباط با انجام مراسم حج از سوي مسلمانان قلمرو ايلخاني گرديد. اين نوشتار با طرح اين پرسش كه؛ آيا يورش مغولان و استقرار دولت ايلخاني در ايران بر چگونگي انجام مراسم حج تاثير منفي بر جاي گذاشت؟ در پي آن است تا روند حج گزاري ايرانيان را بين سال‌هاي 657تا736ه بررسي، موانع موجود بر سر راه حج، مسيله بي‌تفاوتي ايلخانان بودايي و سعي ايلخانان مسلمان در اقامه فريضه حج را در چارچوب رقابت با مماليك مصر مورد واكاوي قراردهد. بررسي صورت گرفته نشان مي‌دهد كه بر خلاف انتظار، اعتقادات شمني و نفوذ بوداييان در عصر ايلخانان بودايي، موجب بي‌توجهي آنان به شعاير اسلامي نگرديد. تفاوت معناداري بين ايلخانان بودايي و ايلخانان مسلمان در اهتمام به حج و اعزام كاروان‌هاي زيارتي وجود ندارد.

To justify and legitimize their power the muselem monarchy paid special atteintion to Islamic Rituals inclueling Haj cermoney. They normally appointed the Amir Al-Haj and try to secur the roads for plegramigos carvan. Invasion of Iran and muslem territories by Mongols and the collapse of Kharazmshahy and Abassid caliphate caused rise of Ilkhand dynasty over those Islamic territories. Taking into account that Ilkhanids were not faithfull to Islam, accordingly if was expected that they do not follow the previous policy in supportiy Haj cermoney, but in contrast they did and entered in a competition with Mamalik of Egypt in this regard. However invation of Iran by Mongols at first stage change the situation for while, but soon after the establishment of Ilkhands dynasty and they by help Iranian bureaucrats the Haj cermony was supported by Ilkhanids and they showed more tolerance toward Islamic rituals. In this paper it has tried to examine the Haj cermoney during the Ilkhanids and illustrate that why supported such kind of rituals in this period.