وضعيت تعدد دارويي و عوامل مرتبط با آن در سالمندان

Polypharmacy and its Related Factors among Elderlies

زمينه و هدف: شيوع بيماري هاي مختلف در سالمندان موجب افزايش مصرف دارو شده كه اين تعدد دارويي به همراه تغييرات فيزيولوژيك وابسته به سن، سالمندان را در معرض خطر عوارض جانبي متعدد قرار مي دهد. مطالعه حاضر با هدف تعيين وضعيت تعدد دارويي (مصرف همزمان 4 قلم دارو و يا بيشتر در شبانه روز) و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهرستان گناباد در سال 1390 انجام شده است. روش بررسي‌: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي، 323 نفر از سالمندان شهرستان گناباد به روش نمونه گيري طبقه اي تصادفي انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شامل 30 سوال در سه بخش ويژگي هاي دموگرافيك، الگوي مصرف دارو و عوامل موثر بر الگوي مصرف دارو بود. روايي پرسشنامه با روش اعتبار محتوا و پايايي آن با استفاده از روش پايايي همساني دروني تعيين شد (ضريب آلفاي كرانباخ= 72/0). داده ها از طريق مصاحبه درب منزل سالمندان جمع آوري و توسط پژوهشگر وارد پرسشنامه شدند و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ي 19 و به وسيله آمار توصيفي، آزمون كاي اسكوير و آناليز واريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: بالغ بر 1/72 درصد سالمندان مورد مطالعه دارو مصرف مي كردند. ميانگين تعداد مصرف دارو3/0±06/4 قلم در شبانه روز بود. وضعيت تعدد دارويي در 6/56 درصد موارد وجود داشت. ارتباط معني داري بين وضعيت تعدد دارويي با جنس (0001/0 > P)، شغل (004/0=P) و پيروي از دستورات دارويي (017/0=P) وجود داشت. نتيجه گيري كلي: بر اساس يافته ها تعدد دارويي يك مشكل شايع در سالمندان مي باشد؛ لذا پرستاران با آموزش در مورد مصرف داروها به سالمندان و يا مراقبين آن ها مي توانند نقش مهمي در پيشگيري از خطرات تعدد دارويي ايفا نمايند.

Background & Aim: The high prevalence of various diseases in elderly people may cause polypharmacy. Administration of the multiple drugs in elderlies makes them prone to side effects and problems related to drug therapy. The purpose of this study was to determine the status of polypharmacy and its related factors among elderlies in Gonabad, 2011. Material & Methods: In this cross-sectional study, 323 elderlies were selected through random stratified sampling method. Data were collected using a 30-item questionnaire including demographic sheet, drug use pattern and its related factors. Validity and reliability of the first questionnaire was determined using content validity and internal proportion and consistency respectively (?-Cronbachʹs= 0.72). Data was analyzed by descriptive statistics, chi-square and ANOVA using SPSS-PC (v.19). Results: Over 72.1% of the subjects were taking medications. The mean number of medications was 4.06 ± 0.3 per day. Polypharmacy was found in 56.6% of the subjects. Polypharmacy had a significant relationship with sex (P < 0. 0001), occupation (P = 0.004) and medication adherence (P = 0.017). Conclusion: According to the findings, polypharmacy is a common problem in the elderlies. Therefore, nurses could play an important role in preventing the risks of polypharmacy in elderly people, through educating seniors and their care givers.