تاملي در فلسفه سريان سنت آزمايش از ديدگاه قرآن

A Quranic Study on the Whatness of the Process of Examination as a Divine Tradition

سنت‌هاي الهيِ حاكم بر جامعه و تاريخ از عوامل محرك تاريخ به‌شمار مي‌آيند كه بسياري از عوامل روبنايي سير تاريخ تحت حاكميت آنان قرار دارند؛ يكي از عام‌ترين اين سنت‌ها «آزمايش» است كه آيات فراواني از قرآن مجيد بدان اختصاص يافته است. در اين مقاله اهداف خرد و كلان سريان سنت ابتلا در تاريخ از منظر قرآن مجيد بررسي شده است. در يك تحليل عقلي، سنت آزمايش در قرآن دو هدف كلان «تمحيص و نماياندن چهره مومنان واقعي»‌ را تعقيب مي‌كند و ساير اهداف، جزيي و زيرمجموعه اين دو هدف محسوب مي‌شوند؛ بدين‌سان تربيت بهترين انسان‌ صالح، ساختن انسان مسيول و تاريخ‌ساز، رجوع به‌سوي خدا، قدرشناسي و بسترسازي هدايت، زيرمجموعه هدف كلان تمحيص قرار مي‌گيرند و آشكار كردن مجاهدان، صابران و خايفان، تحت عنوان نماياندن چهره مومنان واقعي مطرح مي‌گردند.

Divine traditions in society and history are counted as moving agents for history under which external agents act. One of the most overall traditions is known as Divine examination to wich have referred in many verses. In the paper, all the ends of the tradition of Divine examination in history have been Quranicly studied. In a reasonable analysis, the tradition has been known to be of two great goals of purification and showing real personality of the believers; other goals are put under two. In this way, training the most religiously desirable man, a history maker and responsible one, turning heart to God, appreciating and preparing the ground for guidance are put under the former; while presenting soldiers of holy war, patients and the afraid under the latter.