نظام معنا و معرفت از ديدگاه سيد حيدر آملي

Seyyed Heidar Amoli on the System of Meaning and Knowledge

سيد حيدر آملي ديدگاه خود در باب معرفت‌شناسي را بر وجودشناسي تثليثي قرار داده و با طرح مباحث تثليث در معرفت‌شناسي، به يك نوآوري دراين‌باره دست زده است. از مهم‌ترين نكاتي كه علامه سيد حيدر در معرفت‌شناسي بر آن تكيه كرده اينكه، ايشان همواره معرفت را يك حقيقت واحد مي‌داند كه داراي سه مرتبه اصلي است كه اين مراتب نيز به‌صورت تشكيك است. وي از اين نكات كمك مي‌گيرد تا نزاع ظاهري فهم‌هاي متفاوت در حوزه عرفان، ازجمله نزاع بين صوفي و شيعه را برطرف نمايد. علامه سيد حيدر تثليث‌هايي را در باب معرفت‌شناسي با عناوين خاصي چون «شريعت، طريقت و حقيقت»، «رسالت، نبوت و ولايت»، «اسلام، ايمان و ايقان» و «وحي، الهام و كشف» مطرح مي‌كند و با بسط كلام و دقت كافي و انديشه ناب، درباره آن به سخن مي‌پردازد. بديهي است تثليث در باب معرفت، مبتني‌بر تثليث در وجودشناسي اوست. در اين نوشتار به تحليل و بررسي نگاه تثليث‌گونه او در باب معرفت‌شناسي پرداخته و به كليد حل تفاوت در فهم‌ها و معرفت‌ها اشاره خواهيم كرد.

Seyyed Heidar Amoli has founded his epistemology on an ontology of trinity and, in this way, has attained a new view in the field. One of the most important ponts on which he has founded his epistemology consists on his view on the unity of knowledge with three main degrees with gradation. Relying on such a point, he has tried to solve the superficial conflicts in mysticism such as those between Sufi and Shiite. Amoli proposes and explains in detail some trinities including “religious law, way and truth”, “mission, prophecy and guardianship”, “islam, faith and certainty” and “prophetic revelation, nonprophetic revelation, and inward revelation”. As is clearly understood, trinity in knowledge is based upon trinity in ontology. In this paper, Amoli`s trininity in knowledge and his solution for epistemological differences have been explained.