اميل دوركيم و قرايتي عرفي از دين

Emile Durkheim and a Popular Reading from Religion

نگرش اميل دوركيم به مقوله دين، كاملاً عرفي است و اين مطلب از دو مدخل قابل تبيين و بررسي است. يكي با طرح نظريه ايشان درباب منشا و خاستگاه دين و ديگري تمايزي كه ايشان ميان امور مقدّس و غير مقدّس قايل شده است. وي با طرح نظريه «منشا اجتماعي دين»، دين را جريان تكامل‌يافته سنّت توتميستي و فراورده بشري دانسته و هرگونه منشا ماورا الطبيعي و الهي را تلويحاً از دين نفي نموده است. همچنين با مرزگذاري ميان امور مقدس و غير مقدس و محصور كردن دين در حوزه مقدسات، عرصه را بر دين تنگ نموده و آن را به بخش‌هاي حاشيه‌اي و نه‌چندان جدّي زندگي رانده است. اين مقاله با وارد شدن از اين دو مدخل به انديشه دوركيم به بررسي و نقد انديشه ايشان در اين باب مي‌پردازد. روش اين مقاله در مراجعه به آرا، استنادي و در تبيين محتوا، تحليلي ‌ـ انتقادي است.

Emile Durkheim’s attitude toward religion is thoroughly popular. It may be explained and studied under two subjects; one is his theory about the origin of religion and the other, the distinction that he has made between sacred and non-sacred affairs. Proposing the theory of “social origin of religion”, he has known religion as the evolution of totemist tradition and a production of human. In this way, he has implicitly rejected any form of supernatural and divine sources of religion. Also, by setting boundaries between the sacred and non-sacred affairs and constraining religion to the domain of sacred affairs, he has narrowed the field of religion and has driven it to the marginal and unserious sections. Entering these two entries of Durkheim’s thought, this paper embarks on analyzing and criticizing his thought in this filed. The research method for referring to the views is documentary and for illustrating the content critico-analytical.