استرس گرمايي و تاثير آن بر غلظت هورمون كورتيزول كارگران مطالعه موردي: يك صنعت ذوب فلزات

Heat stress and its impact on the workers’ cortisol concentration: A case study in a metal melding industry

مقدمه: استرس گرمايي به‌عنوان يكي از خطرات و فاكتورهاي آسيب رسان شغلي و مساله‌ ساز در محيط‌هاي كاري گرم محسوب مي‌شود. كار كردن تحت شرايط استرس گرمايي ممكن است باعث اختلالاتي در سلامت فرد گردد. مطالعات مختلف نشان داده اند كه استرس در محيط هاي كاري باعث افزايش غلظت هورمون هاي استرسي مانند كورتيزول مي‌شود. از آنجايي كه استرس گرمايي يكي از استرس هاي جدي در صنايع گرم همچون ذوب فلزات است، اين مطالعه با هدف بررسي اثر استرس گرمايي بر غلظت هورمون كورتيزول كارگران شاغل در يكي از صنايع ذوب فلزات انجام شده است. روش كار: در اين مطالعه مقطعي تعداد 70 نفر در دو گروه مورد و شاهد (35 نفر گروه مورد از واحد ريخته گري و 35 نفر گروه شاهد از سالني كه در آن استرس گرمايي وجود نداشت) مورد بررسي قرار گرفتند. ابتدا پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك براي هر فرد تكميل گرديد و سپس جهت بررسي تغييرات سطح هورمون استرسي (كورتيزول) از افراد در حين انجام كار (در ساعت 9:30 تا 10 صبح) نمونه خون گرفته شد و نتايج آن مقدار استاندارد هورمون كورتيزول بين ساعات 7 تا 10 صبح مقايسه شد. جهت بررسي شرايط محيطي نيز شاخص WBGT و (Wet Bulb Globe Temperature) در سه ارتفاع پا، كمر و سر جهت تعيين WBGT متوسط، ارزيابي گرديد. همچنين اندازه‌گيري صدا و روشنايي نيز در نقاط توقف كارگران (ايستگاه‌هاي كاري) انجام شد. داده‌هاي اين پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16مورد آناليز قرار گرفتند. يافته ها: نتايج سنجش WBGT نشان داد ميانگين شاخص WBGT در گروه مورد C° 33 و در گروه شاهد C° 7/16 بود. همچنين يافته‌هاي آزمايشگاهي نشان داد كه غلظت كورتيزول در گروه مورد (گروه مواجه با گرما) به‌صورت معناداري از گروه شاهد بالاتر است (0/001 < P). نتيجه گيري: نتايج مطالعه ي حاضر نشان داد كه استرس هاي فيزيكي محيط كاري نيز مي توانند باعث تغييرات فيزيولوژيكي در بدن انسان شوند. بنابراين تغييرات سطح هورموني و پيامدهاي آن در محيط هاي كاري گرم بايد در مبحث بهداشت شغلي مد نظر قرار گيرد.

Introduction: Heat stress is considered as one of the hazardous occupational agents in hot environments. Working under heat stress condition may lead to individuals’ health problems. Several studies have been shown that stress in the working environments can elevate stress hormones such as cortisol. Since heat stress is one of the serious stresses in hot industries including melting, this study was done to investigate the effect of heat stress on the cortisol concentration of workers in one of the melting industries. . Material and Method: In this cross-sectional study, 70 workers in two groups of case and control (35 people in case group from foundry unit and 35 people in control group from casting unit without heat stress) were investigated. First, a demographic questionnaire was complete for each subject. Then in order to evaluate the changes in cortisol level, blood samples were taken from the participants during their working hours (9:30 to 10 AM) and the obtained levels were compared with the normal level of cortisol, provided at 7 to 10 AM. In order to assess environmental condition, WBGT (Wet Bulb Globe Temperature) index was measured at three highest including feet, waist and head. Moreover, noise and lighting were measured at the workers work station. Data were analyzed using SPSS software version 16. . Result: Regarding WBGT, it was shown that mean WBGT index were 33 C and 16.7 C in case and control groups, respectively. Additionally, cortisol concentration in case group was significantly higher than control group (P < 0.001). . Conclusion: Results of the present study indicate that physical stresses of working environment can lead to changes in physiology of human body. Thus, variations in hormone level in its consequences in hot environment should be considered in occupational hygine.