واكنش خصوصيات سيستم ريشه اي و عملكرد ژنوتيپ هاي فسكيوي بلند (Festuca arundinacea) در شرايط تنش رطوبتي

Evaluation of forage yield and root characteristics of tall fescue (Festuca arundinacea) genotypes under drought stress

اين تحقيق به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر برخي خصوصيات سيستم ريشه اي و عملكرد علوفه در فسكيوي بلند در سال زراعي 1390-1389 در مزرعه داخلي دانشگاه صنعتي اصفهان انجام شد. تعداد 12 ژنوتيپ فسكيوي بلند در سه سطح تنش خشكي (شاهد؛ بدون تنش، تنش متوسط و شديد) بصورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار بررسي شدند. كلوني ژنوتيپ ها در گلدان هايي با ارتفاع 60 سانتي متر و قطر 12 سانتي متر كشت گرديد. پس از اعمال تيمارها صفات ريشه در دو عمق 30-0 و 60-30 سانتي متر مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اثر تنش خشكي، ژنوتيپ و اثر متقابل آنها براي تمام صفات اندازه گيري شده، معني دار بود. تنش خشكي متوسط، وزن خشك ريشه را به طور معني داري افزايش داد، ليكن در شرايط تنش شديد اين صفت تغيير معني داري نسبت به شاهد نداشت. با افزايش شدت تنش خشكي نسبت ريشه به اندام هوايي در هر دو عمق افزايش معني داري نشان داد، به طوري كه در عمق 30-0 سانتي متر حدود 30 درصد و در عمق 60-30 سانتي متر حدود 54 درصد افزايش يافت. اثر تنش خشكي بر عملكرد علوفه خشك نيز معني دار بود، به گونه اي كه كاهش عملكرد از شاهد به تنش متوسط و شديد به ترتيب 15 و30 درصد بود. برخي ژنوتيپ ها نظير 21P (با منشا اصفهان) علاوه بر عملكرد بالا از خصوصيات ريشه اي مطلوب در حالت تنش شديد نيز برخوردار بودند كه مي توانند براي مطالعات اصلاحي مورد استفاده قرار گيرند.

Drought stress represents the most limiting factors for agricultural productivity in arid and semiarid regions of the world. This experiment was conducted to evaluate some of the effects of drought stress on root morphological attributes and dry matter yield in tall fescue Festuca arundinacea. Twelve genotypes were assessed under three levels of moisture regime (non-stress, moderate drought stress and severe drought stress) according to a factorial experiment based on a completely randomized design with 3 replications in 2011. The genotypes were grown in the plastic pots (60×12 cm) and root traits were measured at 0-30 and 30-60 cm depths. Results indicated that the effects of moisture regime, genotype and their interaction were significant for all of the measured traits. Moderate drought led to significant increase in root dry weight, but severe drought did not affect it. With augmentation of the drought stress, the root/shoot ratio increased about 30 percent and 54% in 0-30 cm and 30-60 cm depth of root, respectively. Moderate and severe drought led to 15% and 30% decrease in plant dry weight, respectively. Some genotypes such as 21P produced high dry matter yield and expanded root system which could be used for future breeding programs.