ارزيابي پديده خشكسالي كشاورزي شهرستان شيراز

Water- Balance and Agro- climatic Analysis in Shiraz Region, By Thornthwaiteʹʹs methods

پيش بيني زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشكسالي در جلوگيري از اصابت ها و تخريب هاي اقتصادي و اجتماعي از اهميت بسياري برخوردار است. در اين پژوهش تلاش مي كنيم تا با استفاده از روش بودجه آبي تورنت ويت، وضعيت تعادل آبي ايستگاه سينوپتيك شيراز را براي مدت 58 سال (1951-2009 ميلادي و يا 1330-1387شمسي) متوالي را بررسي كرده و با برآورد تعداد دفعات وقوع پديده خشكسالي، شدت آنها را نيز اندازه گيري كنيم. روش بودجه آبي تورنت- ويت با استفاده از پارامترهاي متعدد عوامل طبيعي مانند درجه حرارت، سرعت باد، درخشش و تابش خورشيد، بافت و ساختار و يا چگالي خاك در ذخيره سازي آب، رطوبت خاك، تبخير وتعرق، دوره رشد گياهان و عمق ريشه آنها و پيشينه بارندگي منطقه به منظور برآورد پديده خشكسالي به كار گرفته شده است. با به كارگيري اين روش نشان مي دهيم كه در هر دوره ميزان كمبود و يا مازاد آب درچه ماه هايي از سال وجود داشته و با تعيين شاخص خشكي و انحراف معيار آن از ميانگين متوسط، مشخص مي شود كه ايستگاه شيراز در هر ده سال حداقل 3 بار مواجه با پديده خشكسالي شده و پس از سال 2000 ميلادي بر تعداد دفعات وقوع آن افزوده شده است، به گونه اي كه اين منطقه از سال2000 تا 2009 ميلادي35 بارتحت تاثير اين پديده قرار گرفته است كه تعداد 5 بار مورد اصابت خشكسالي حاد و حادترين آن مربوط به سال 2001 بوده و سال 2008 نيز اين پديده با شدت كمتر بار ديگر تكرار شده است.

Drought is a random characteristic of natural phenomena, brought about by the irregulardeficit or shortage of available water, affects injuriously the plant growth and reduces their yield. Drought does not begin when rain ceases but rather only when plant roots can no longer obtain soil moisture in needed amounts. To estimate the intensity and the frequency of droughts will help to reduce the injurious effect of drought. In this Study we used the water- budget methods and Thornthwaiteʹs aridity index and its standard deviation for Shiraz during 1951-2009 to show the frequency and the intensity of drought effects in this place. During this period this station is faced 35 times different type of droughts on that five time severe and from the years of 2000 its severity and intensity is increased. We also find out that every ten year this station will affect 3 times severe type of drought. The most severe drought was the years 2001,and it was repeated lower intensity in the year of 2008.