بررسي اثر تزريق دوغاب بر مدول تغيير شكل پذيري توده‌سنگ با ارزيابي پارامترهاي سيستم Q (بررسي موردي پي‌سنگ سدهاي بختياري، بازفت و خرسان 2)

Evaluation of Grouting Effect on Deformation Modulus with Assessment of Q-parameters System (A case study, Bed rock of Bakhtiary, Bazoft and Khersan II dams)

امروزه تاثير عمليات تزريق سيمان معمولاً با نتايج آزمايش هاي نفوذپذيري تاييد مي شود كه اين روش براي نشان دادن ميزان تغييرات ايجاد شده در خصوصيات مكانيكي توده‌سنگ كافي نيست. اگرچه محققان مختلف از آزمايش هاي برجا براي ارزيابي بهبود خصوصيات مكانيكي توده‌سنگ استفاده كرده اند اما اين آزمايش ها هزينه بر و زمان بر و مستلزم مهارت كافي است. تزريق سيمان باعث كاهش نفوذپذيري، بهبود وضعيت درزه ها و نهايتاً افزايش امتياز توده‌‌سنگ در سيستم هاي رده بندي مهندسي سنگ مي شود. بنا بر اين با اندازه گيري مقادير شاخص كيفي توده‌سنگ (Q) در مغزه هاي به‌دست آمده از گمانه هاي تزريق شده، مي توان ميزان كارايي و موفقيت‌آميز بودن عمليات تزريق در بهبود خصوصيات مكانيكي توده‌سنگ را نشان داد. در اين پژوهش براي اولين بار از روش نگاربرداري Q به‌عنوان روشي ساده براي ارزيابي تاثير تزريق سيمان در بهبود مدول تغييرشكل پذيري توده‌سنگ استفاده شد. و نتايج حاصل از نگاربرداري Q در پانل هاي تزريق آزمايشي ساختگاه سدهاي بختياري، بازفت و خرسان 2 بررسي شده است. مقادير مدول تغييرشكل پذيري توده‌سنگ در شرايط قبل و بعد از تزريق با نگاربرداري Qمحاسبه شده است. نتايج محاسبات حاكي از هم خواني خوب بين مقادير مدول تغييرشكل پذيري محاسبه شده از روش نگاربرداري Q و حاصل از آزمايش هاي برجاست. اين هم خواني قابليت و كارايي روش نگاربرداري Q براي ارزيابي تاثير عمليات تزريق و اندازه گيري پارامترهاي توده‌سنگ را تاييد مي كند. هم‌چنين نتايج نشان مي دهد كه توده‌سنگ هايي با كيفيت بد تر، به ميزان بيش‌تري نسبت به توده‌سنگ هايي با كيفيت بهترتر بهبود يافته است.

Today the effects of grouting are usually confirmed by the results of permeability tests but this method is not adequate to show the changes in mechanical properties of rock masses. Although many investigators use the in situ tests for evaluation of rock mass mechanical property improvement. But these tests are time-consuming and expensive. Grouting reduces the permeability and improves the condition of joints and ultimately increases the rate of rock mass classification in rock engineering. So with the measurement of rock mass quality index values (Q-value) in cores obtained from grouted boreholes, the efficiency and success in improving the mechanical properties of rock mass can be determined. This paper, for the first time, introduces Q-logging as a simple method to assess the impact of grouting in improvement of the rock mass quality. Here, the results of Q-Logging in trial injection panels in the Bakhtiary, Bazoft and Khersan II dams have been examined. The deformation modulus were calculated from the Q-Logging before and after of grouting. Results show that there is a good agreement between calculated rock mass parameters based on the Q-Logging method and the measured one from in-situ test in the studied sites. This agreement confirms the efficiency and applicability of the Q- Logging method for assessment of grouting success as well as the estimation of the rock mass parameters in grouted areas. Also it has been shown that the deformation modulus in weak rock mass with low quality improved significantly compared with rock mass with better quality